Cr@zyboy
New member
- Katılım
- 23 Eki 2005
- Mesajlar
- 1,735
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
AIDS VE DİĞER CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR
Cinsel yolla bulaşan en önemli hastalıklar ve enfeksiyon ajanları şunlardır:
HIV/AIDS : insan bağışıklık yetmezliği virüsü
Hepatit B: Hepatit B virüsü
Frengi: Treponoma pallidum
Bel soğukluğu : Neisseria Gonorrhoea
Chlamydia enfeksiyonları: Chylamydia trachomatis
Trichomoniasis: Trichomonas vaginalis
Kankroid: Haemophilus ducreyi
Genital uçuk: Herpes simpleks virüsü ( human alpha herpesvirus 1)
Genital siğil: insan papillom virüsü
Bazı ülkeler HIV/AIDS'li insanlara vize verilmesine ve ülkeye girmelerine kısıtlandırmalar getirmiştir. HIV ile enfekte olmuş bir kişinin bir yere seyahat etmeden önce detaylı bir değerlendirme ve tavsiye almak için şahsi doktoruna başvurması gerekir. Dünya Sağlık Örgütü; sadece kişinin HIV durumuna dayanılarak ülkeye girişte bir kısıtlama yapılamayacağını savunur.
Hastalık Nasıl Bulaşır? Enfeksiyon korunmasız cinsel ilişkiyle bulaşır. Hepatit B, HIV ve frengi; ayrıca mikroplu kan ve kan ürünleri, enjeksiyon amacıyla kullanılan şırınga ve iğneler ve akupunktur, piercing ve dövme yapılırken kullanılan ve steril olmayan aletler yoluyla bulaşabilir.
Klinik belirtilerin çoğu şu sendromlarda görülür: Genital ülser, pelvis iltihabı hastalığı, idrar yolu akıntısı ve vajinal cerahat. Ancak enfeksiyonların çoğu belirtisizdir.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar; akut hastalık, kısırlık, uzun vadede sakat kalma ve ölümün, aynı zamanda da milyonlarca erkek, kadın ve çocuğun karşılaştığı ciddi tıbbi ve fizyolojik sonuçların baş sebeplerindendir.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar; kendi başlarına zaten ciddi hastalıklar yaratmalarının yanı sıra HIV enfeksiyonu riskini de arttırırlar. Tedavi edilmemiş bir hastalığın varlığı (ülseratif veya ülseratif olmayan), HIV ile enfekte olma riskini ve enfeksiyonu bulaştırma riskini 10 kata kadar arttırabilir. Diğer taraftan da, cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkların erken teşhisi ve iyi tedavi edilmesi, HIV enfeksiyonunun yaygınlığını % 40'a kadar düşürebilir. Bu yüzden, cinsel yolla bulaşan tüm hastalıkların önlenmesi ve tedavisi, HIV enfeksiyonunun önlenmesi için de önemlidir
Hastalıklar Nerelerde Görülür? Tüm dünyada yaygındır (bakınız harita). HIV enfeksiyonunun yaygınlığındaki bölgesel farklılıklar haritada gösterilmiştir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar eski çağlardan beri bilinmektedir, hala da başlıca bir kamu sağlığı sorunudur ve 1980'lerde HIV/AIDS'in ortaya çıkmasıyla daha da komplike bir hale gelmiştir. Dünyada her yıl yaklaşık 340 milyon tedavi edilebilir cinsel yolla bulaşan enfeksiyon vakası (chlamydia enfeksiyonları, bel soğukluğu, frengi, trichomonas enfestasyonu) meydana geldiği tahmin edilmektedir. Normalde tedavi edilmesi daha zor olan viral enfeksiyonlar birçok toplumda çok yaygındır. Genital uçuk, genital ülserin başlıca sebebi olmaya başlamıştır. İnsan papilom virüsünün alt türleri de servikal kanserle ilişkilidir.
Yolcular İçin Risk Var mıdır? Bazı yolcular için enfeksiyon riski fazla olabilir. Riskler ve önleyici tedbirler hakkında bilgiye sahip olmama ve aynı zamanda da seyahat ve turizm sektörünün tesadüfi partnerler ile cinsel birlikteliğin gerçekleşmesi olasılığını kolaylaştırması gibi durumlar, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara maruz kalma riskini arttırır. Uluslararası seyahatler sırasında gerçekleşen ve korunmadan girilmiş cinsel ilişkiler, bazı gelişmiş ülkelerde yüksek oranda cinsel yolla bulaşan hastalığa yol açmıştır.
Cinsel ilişki yoluyla bulaşmanın (heteroseksüel, homoseksüel-anal, oral ve vajinal ilişkiler) yanı sıra, bu enfeksiyonların çoğu, enfekte anneden henüz doğmamış veya yeni doğmuş bebeğine geçebilmektedir. Hepatit B, HIV ve frengi, ayrıca mikroplu kan ve kan ürünlerinin nakli ve mikroplu iğnelerin kullanımı ile de bulaşır.
Evde ya da işyerindeki günlük tesadüfi temaslardan cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşması riski kesinlikle yoktur. Enfekte kişilerle aynı toplu taşıma aracını (ör. uçak, yat, otobüs, araba, tren) paylaşan insanların enfeksiyon kapma riski yoktur. HIV ya da cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkların böcek ısırıkları ile bulaştığı yönünde bir kanıt yoktur.
Önlemler:
-Erkek ya da kadın prezervatiflerinin, doğru kullanıldıkları zaman; HIV ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşmasını önlemekte ve istenmeyen gebelik riskini azaltmakta etkili olduğu kanıtlanmıştır.
-Lateks prezervatifler oldukça ucuz ve çok güvenilirdir ve hiçbir yan etkiye sahip değildirler. Kaliteli prezervatifler, cinsel ilişki sırasında doğru ve uygun şekilde kullanıldıkları zaman, HIV ve cinsel yolla bulaşan hastalıkları etkili bir biçimde önlerler.
-Bir erkek, cinsel ilişki sırasında prezervatifini her defasında başlangıçtan bitişe kadar mutlaka kullanmalıdır ve bir kadın da partnerinin bir prezervatif kullandığından emin olmalıdır.
- Kadınlar kendilerini cinsel yolla bulaşan hastalıklardan bir kadın prezervatifi kullanarak da koruyabilir.
-Tıbbi amaçla kullanılmayan enjekte edilen ilaçlardan uzak durunuz. Özellikle de
mikroplu iğnelerden ve kandan hepatit, HIV, frengi ve başka enfeksiyonlar kapma ihtimalini azaltmak için iğne paylaşmak gibi uygulamalardan kesinlikle kaçınınız.
-Steril olmayan malzemeleri kullanarak yapılan tıbbi enjeksiyonlar da olası bir enfeksiyon kaynağıdır. Eğer bir enjeksiyon gerekliyse, iğne yapılacak kişi kullanılan iğnelerin ve şırıngaların steril bir ambalajdan çıktığından ya da buharda veya kaynayan suda 20 dakika boyunca sterilize edildiğinden emin olmalıdır.
-Tıbbi bakım altındaki hastalardan sık sık iğne yapılanları, gezileri süresince (ör. diyabetikler) yeterli sayıda steril iğne ve şırınga, ayrıca bunların kullanımı için de doktordan alınmış bir yetki belgesi taşımalıdırlar.
-Steril olmayan diş aletleri, cerrahi malzemeler, akupunktur ve dövmede kullanılan iğneler, kulak delme aygıtları ve cilt delici yöntemlerde kullanılan diğer aletler bir şekilde enfeksiyon bulaştırabilirler ve bunun için de tercih edilmemelidirler
Kaza Sonucu Kan ve Diğer Vücut Sıvılarına Maruz Kalma
Kazaen kan ve diğer vücut sıvılarına maruz kalma; sağlık bakımı uygulamalarında, doğal veya insan kökenli afetler sırasında ve kaza veya şiddet vasıtasıyla olabilir. Bu durum, kan yoluyla geçen, özellikle de hepatit B ve C virüsleri ve HIV gibi patojenlerin enfeksiyon geliştirmelerine neden olur. Bir kişinin, cilt vasıtasıyla HIV'li kana bir kez maruz kalmasından sonra, o kişinin HIV için seropozitif olma riski (serumunun HIV'e karşı antikor içermeye başlaması ve dolayısıyla enfekte olmuş olması) %0.3'tür. Bu risk hepatit C için %3 ve hepatit B içinse %10-30'dur.
Enfekte vücut sıvılarına maruz kalma tıbben acil bir durumdur. Gecikmeden aşağıdaki tedbirler alınmalıdır.
Cildin maruz kalması
Kanlı bir malzeme ile yaralanma veya cildinizdeki bir çatlak, yara, çizik vs.nin kan ya da diğer vücut sıvılarıyla temas ettiği durumlarda; yaranın serbestçe akmasını sağlayınız ve yara ve çevresindeki bölgeyi sabun ve su ile yıkayıp durulayınız. Yarayı ve çevresini şu tip dezenfektanlarla siliniz:
• 5 dakika %2,5'luk Povidon iyodin,(Baticon, betadin vb.) veya
• 3 dakika %70'lik alkol
Gözler ve mukoz zarların maruz kalması
İlgili bölgeyi 10 dakika boyunca izotonik salin solüsyonu ile yıkayınız. Göz mukozasına bulaştığı hallerde; 10 dakika aralıkla iki kez 3'er damla %0.05'lik klorheksidin-setrimit ile dezenfekte ediniz. Salin veya dezenfektan yoksa, temiz su kullanınız.
Tüm vakalarda bir doktorla temasa geçilmelidir.
Bazı koşullar altında, kazara enfekte kan veya diğer vücut sıvılarına maruz kalındıktan sonra, HIV'in bulaşmasını önlemek üzere bir antiretroviral ilaç kombinasyonunun kullanımı profilaktik bir müdahale olarak önerilir. Bu tedaviye başlanmasına karar vermek; kaynak kişinin HIV durumu, ilgili vücut sıvısının tabiatı, maruz kalmanın büyüklüğü ve maruz kalma ile tedavinin başlangıcı arasındaki süre (kesinlikle 48 saati geçmemelidir) gibi faktörlere bağlıdır. Yolcunun ülkesine iade edilmesi mümkün olduğu kadar hızlı gerçekleştirilmelidir.
Eğer HIV ve hepatit B ve C testleri yapılmışsa, maruz kalmayı izleyen 6. Hafta ve 6. Ayda ilgili testler yapılmalıdır. Bu aşamada test sonucu pozitif çıkan kimselere fizyolojik destek önerilir.
Kazara maruziyetten sonra, 6. Ayda yapılan testlerin sonucu o kişinin seropozitif olmadığını teyit etmedikçe, maruz kalan kişi korunmasız cinsel ilişkide bulunmamalıdır. Kadınlar bu süre boyunca hamile kalmamaya kesinlikle çok dikkat etmelidirler.
Cinsel yolla bulaşan en önemli hastalıklar ve enfeksiyon ajanları şunlardır:
HIV/AIDS : insan bağışıklık yetmezliği virüsü
Hepatit B: Hepatit B virüsü
Frengi: Treponoma pallidum
Bel soğukluğu : Neisseria Gonorrhoea
Chlamydia enfeksiyonları: Chylamydia trachomatis
Trichomoniasis: Trichomonas vaginalis
Kankroid: Haemophilus ducreyi
Genital uçuk: Herpes simpleks virüsü ( human alpha herpesvirus 1)
Genital siğil: insan papillom virüsü
Bazı ülkeler HIV/AIDS'li insanlara vize verilmesine ve ülkeye girmelerine kısıtlandırmalar getirmiştir. HIV ile enfekte olmuş bir kişinin bir yere seyahat etmeden önce detaylı bir değerlendirme ve tavsiye almak için şahsi doktoruna başvurması gerekir. Dünya Sağlık Örgütü; sadece kişinin HIV durumuna dayanılarak ülkeye girişte bir kısıtlama yapılamayacağını savunur.
Hastalık Nasıl Bulaşır? Enfeksiyon korunmasız cinsel ilişkiyle bulaşır. Hepatit B, HIV ve frengi; ayrıca mikroplu kan ve kan ürünleri, enjeksiyon amacıyla kullanılan şırınga ve iğneler ve akupunktur, piercing ve dövme yapılırken kullanılan ve steril olmayan aletler yoluyla bulaşabilir.
Klinik belirtilerin çoğu şu sendromlarda görülür: Genital ülser, pelvis iltihabı hastalığı, idrar yolu akıntısı ve vajinal cerahat. Ancak enfeksiyonların çoğu belirtisizdir.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar; akut hastalık, kısırlık, uzun vadede sakat kalma ve ölümün, aynı zamanda da milyonlarca erkek, kadın ve çocuğun karşılaştığı ciddi tıbbi ve fizyolojik sonuçların baş sebeplerindendir.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar; kendi başlarına zaten ciddi hastalıklar yaratmalarının yanı sıra HIV enfeksiyonu riskini de arttırırlar. Tedavi edilmemiş bir hastalığın varlığı (ülseratif veya ülseratif olmayan), HIV ile enfekte olma riskini ve enfeksiyonu bulaştırma riskini 10 kata kadar arttırabilir. Diğer taraftan da, cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkların erken teşhisi ve iyi tedavi edilmesi, HIV enfeksiyonunun yaygınlığını % 40'a kadar düşürebilir. Bu yüzden, cinsel yolla bulaşan tüm hastalıkların önlenmesi ve tedavisi, HIV enfeksiyonunun önlenmesi için de önemlidir
Hastalıklar Nerelerde Görülür? Tüm dünyada yaygındır (bakınız harita). HIV enfeksiyonunun yaygınlığındaki bölgesel farklılıklar haritada gösterilmiştir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar eski çağlardan beri bilinmektedir, hala da başlıca bir kamu sağlığı sorunudur ve 1980'lerde HIV/AIDS'in ortaya çıkmasıyla daha da komplike bir hale gelmiştir. Dünyada her yıl yaklaşık 340 milyon tedavi edilebilir cinsel yolla bulaşan enfeksiyon vakası (chlamydia enfeksiyonları, bel soğukluğu, frengi, trichomonas enfestasyonu) meydana geldiği tahmin edilmektedir. Normalde tedavi edilmesi daha zor olan viral enfeksiyonlar birçok toplumda çok yaygındır. Genital uçuk, genital ülserin başlıca sebebi olmaya başlamıştır. İnsan papilom virüsünün alt türleri de servikal kanserle ilişkilidir.
Yolcular İçin Risk Var mıdır? Bazı yolcular için enfeksiyon riski fazla olabilir. Riskler ve önleyici tedbirler hakkında bilgiye sahip olmama ve aynı zamanda da seyahat ve turizm sektörünün tesadüfi partnerler ile cinsel birlikteliğin gerçekleşmesi olasılığını kolaylaştırması gibi durumlar, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara maruz kalma riskini arttırır. Uluslararası seyahatler sırasında gerçekleşen ve korunmadan girilmiş cinsel ilişkiler, bazı gelişmiş ülkelerde yüksek oranda cinsel yolla bulaşan hastalığa yol açmıştır.
Cinsel ilişki yoluyla bulaşmanın (heteroseksüel, homoseksüel-anal, oral ve vajinal ilişkiler) yanı sıra, bu enfeksiyonların çoğu, enfekte anneden henüz doğmamış veya yeni doğmuş bebeğine geçebilmektedir. Hepatit B, HIV ve frengi, ayrıca mikroplu kan ve kan ürünlerinin nakli ve mikroplu iğnelerin kullanımı ile de bulaşır.
Evde ya da işyerindeki günlük tesadüfi temaslardan cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşması riski kesinlikle yoktur. Enfekte kişilerle aynı toplu taşıma aracını (ör. uçak, yat, otobüs, araba, tren) paylaşan insanların enfeksiyon kapma riski yoktur. HIV ya da cinsel yolla bulaşan diğer hastalıkların böcek ısırıkları ile bulaştığı yönünde bir kanıt yoktur.
Önlemler:
-Erkek ya da kadın prezervatiflerinin, doğru kullanıldıkları zaman; HIV ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşmasını önlemekte ve istenmeyen gebelik riskini azaltmakta etkili olduğu kanıtlanmıştır.
-Lateks prezervatifler oldukça ucuz ve çok güvenilirdir ve hiçbir yan etkiye sahip değildirler. Kaliteli prezervatifler, cinsel ilişki sırasında doğru ve uygun şekilde kullanıldıkları zaman, HIV ve cinsel yolla bulaşan hastalıkları etkili bir biçimde önlerler.
-Bir erkek, cinsel ilişki sırasında prezervatifini her defasında başlangıçtan bitişe kadar mutlaka kullanmalıdır ve bir kadın da partnerinin bir prezervatif kullandığından emin olmalıdır.
- Kadınlar kendilerini cinsel yolla bulaşan hastalıklardan bir kadın prezervatifi kullanarak da koruyabilir.
-Tıbbi amaçla kullanılmayan enjekte edilen ilaçlardan uzak durunuz. Özellikle de
mikroplu iğnelerden ve kandan hepatit, HIV, frengi ve başka enfeksiyonlar kapma ihtimalini azaltmak için iğne paylaşmak gibi uygulamalardan kesinlikle kaçınınız.
-Steril olmayan malzemeleri kullanarak yapılan tıbbi enjeksiyonlar da olası bir enfeksiyon kaynağıdır. Eğer bir enjeksiyon gerekliyse, iğne yapılacak kişi kullanılan iğnelerin ve şırıngaların steril bir ambalajdan çıktığından ya da buharda veya kaynayan suda 20 dakika boyunca sterilize edildiğinden emin olmalıdır.
-Tıbbi bakım altındaki hastalardan sık sık iğne yapılanları, gezileri süresince (ör. diyabetikler) yeterli sayıda steril iğne ve şırınga, ayrıca bunların kullanımı için de doktordan alınmış bir yetki belgesi taşımalıdırlar.
-Steril olmayan diş aletleri, cerrahi malzemeler, akupunktur ve dövmede kullanılan iğneler, kulak delme aygıtları ve cilt delici yöntemlerde kullanılan diğer aletler bir şekilde enfeksiyon bulaştırabilirler ve bunun için de tercih edilmemelidirler
Kaza Sonucu Kan ve Diğer Vücut Sıvılarına Maruz Kalma
Kazaen kan ve diğer vücut sıvılarına maruz kalma; sağlık bakımı uygulamalarında, doğal veya insan kökenli afetler sırasında ve kaza veya şiddet vasıtasıyla olabilir. Bu durum, kan yoluyla geçen, özellikle de hepatit B ve C virüsleri ve HIV gibi patojenlerin enfeksiyon geliştirmelerine neden olur. Bir kişinin, cilt vasıtasıyla HIV'li kana bir kez maruz kalmasından sonra, o kişinin HIV için seropozitif olma riski (serumunun HIV'e karşı antikor içermeye başlaması ve dolayısıyla enfekte olmuş olması) %0.3'tür. Bu risk hepatit C için %3 ve hepatit B içinse %10-30'dur.
Enfekte vücut sıvılarına maruz kalma tıbben acil bir durumdur. Gecikmeden aşağıdaki tedbirler alınmalıdır.
Cildin maruz kalması
Kanlı bir malzeme ile yaralanma veya cildinizdeki bir çatlak, yara, çizik vs.nin kan ya da diğer vücut sıvılarıyla temas ettiği durumlarda; yaranın serbestçe akmasını sağlayınız ve yara ve çevresindeki bölgeyi sabun ve su ile yıkayıp durulayınız. Yarayı ve çevresini şu tip dezenfektanlarla siliniz:
• 5 dakika %2,5'luk Povidon iyodin,(Baticon, betadin vb.) veya
• 3 dakika %70'lik alkol
Gözler ve mukoz zarların maruz kalması
İlgili bölgeyi 10 dakika boyunca izotonik salin solüsyonu ile yıkayınız. Göz mukozasına bulaştığı hallerde; 10 dakika aralıkla iki kez 3'er damla %0.05'lik klorheksidin-setrimit ile dezenfekte ediniz. Salin veya dezenfektan yoksa, temiz su kullanınız.
Tüm vakalarda bir doktorla temasa geçilmelidir.
Bazı koşullar altında, kazara enfekte kan veya diğer vücut sıvılarına maruz kalındıktan sonra, HIV'in bulaşmasını önlemek üzere bir antiretroviral ilaç kombinasyonunun kullanımı profilaktik bir müdahale olarak önerilir. Bu tedaviye başlanmasına karar vermek; kaynak kişinin HIV durumu, ilgili vücut sıvısının tabiatı, maruz kalmanın büyüklüğü ve maruz kalma ile tedavinin başlangıcı arasındaki süre (kesinlikle 48 saati geçmemelidir) gibi faktörlere bağlıdır. Yolcunun ülkesine iade edilmesi mümkün olduğu kadar hızlı gerçekleştirilmelidir.
Eğer HIV ve hepatit B ve C testleri yapılmışsa, maruz kalmayı izleyen 6. Hafta ve 6. Ayda ilgili testler yapılmalıdır. Bu aşamada test sonucu pozitif çıkan kimselere fizyolojik destek önerilir.
Kazara maruziyetten sonra, 6. Ayda yapılan testlerin sonucu o kişinin seropozitif olmadığını teyit etmedikçe, maruz kalan kişi korunmasız cinsel ilişkide bulunmamalıdır. Kadınlar bu süre boyunca hamile kalmamaya kesinlikle çok dikkat etmelidirler.