BaLina Ve YunusLar & Yaşam Ve Ortam..

MozoLe Miяach

Çǿκ کε√díκ طę ∂طí
Katılım
25 Eki 2006
Mesajlar
12,862
Reaction score
0
Puanları
0
Yaş
121
Konum
Beşiktaş'ın KaLbi KAPALI'dan..
Gelişim Hayvanlar Ansiklopedisinden 17 Ocak 2008 tarihinden yazıp kayıt ettiğim alıntılar... resimler google üzerinden bulabildiklerim zamanın da...

Dilerim ki faydasını görürsünüz lazım olduğu vakit.


72409868.jpg






Balina, yunusbalığı ve benzerlerini icine alan balinalar takımı , 38 cins ile 90 türden oluşur.

Balinalar takımına giren hayvanların tümü, memeli olmalarına karşın, gecirdikleri yapısal

ve bedensel değişiklikler sayesinde, bütünüyle su icinde yaşarlar.



Gövdeleri torpil bicimindedir, ön bacaklar yüzgeclere dönüşmüştür, arka bacakları yoktur.

Suyun icinde, kendilerini balıklarınki gibi dikey değil, yatay duran güclü kuyruklarıyla iterler.

Gövdelerinin genellikle tüysüz oluşu ( oysa öbür memelilerinki tüylüdür ) , bu takıma giren hayvanların suda kolayca ve rahatca kaymasını sağlar.


Derinin altında bir yağ tabakası, hem ısı yalıtkanı görevi yapar, hem de yüzmeye yardımcı olur. Dış kulak yoktur.

Burun delikleri basın tepesinde ve bir püskürtme deliği bicimindedir.

Bu konum, hayvanın suda boğulmaksızın hava solumasını kolaylaştırır.



Bütün memeliler gibi, balinagiller de yavrularına süt verir.

Ne var ki, yavrular sütü emmezler, cünkü, süt emecek olsalardı,

ağızlarına sütle birlikte pek cok deniz suyu da girerdi.

Bu nedenle, balinalar takımından dişilerin meme bezleri cevresinde,
bir kas halkası vardır, bu halkayı kasarak, sütü doğrudan doğruya yavrularının ağzına püskürtebilirler.

Ayrıca, yavrunun ağzı ile solunum yolları arasında ilişki bulunmadığı için de, kazayla su yutacak bile olsa, bu su, akciğerlere gitmez.


Balinalarin kemikleri süngerimsidir ve ici yağla doludur:

Bu sayede hayvan su üstünde durabilir. Yağlı ve saydam bir salgı, gözleri denizin olumsuz etkisinden korur.



Balinalar usta dalıcılardır ve gövdeleri, denizin derinliklerindeki büyük basınclara dayanabilecek bicimde değişikliğe uğramıştır.

Oksijen, hayvanın kanında ve kaslarında, onu su altındayken

ve soluk almadığı zaman besleyecek kimyasal maddelerle karışır.

Dolaşım sistemleri kanı ic organlardan beyne gönderebilecek bicimde olduğu için, bedendeki oksijen, hayvan soluk almak için yüzeye cıkıncaya kadar, en cok gereksinme duyulan yerlere gönderilebilir.

Dalan insanın zorunlu olduğu gibi su altındayken basınclı hava solumadıkları için, hızlı bicimde daldıklarında ya da su yüzüne cıktıklarında, öbür memeliler

( özellikle insan ) için gecerli olan vurgun yeme tehlikesi, balinalar takımı için söz konusu değildir.

Koku alma duyusundan yoksun olan balinaların, dokunma

ve işitme duyuları, görme duyusundan çok daha keskindir.

Bazi türleri, su altında cesitli sesler cıkarır ve seslerin yankısını dinleyerek yön bulabilirler ( bu duyunun calışma bicimi ile ( sonar ) sisteminin calışma bicimi aynıdir ) .

Ayrıca cıkardıkları seslerin son derece karmaşik bir dil oluşturduğuna da inanılır.


Beyinlerinin büyük olması ve kullandıkları bu karmaşık dil nedeniyle, bircok araştırmacı, balinaların cok akıllı olduklarına, hatta bazı balinaların insanlar kadar akıllı olabileceklerine inanmaktadır.

Balinalar takımı üc alttakıma ayrılır: Dişli balinalar

25726337.png
...( Odontoceti ) : dişsiz balinalar ( Misticeti ), soyu tükenmiş olan

Archeoceti.


Dişli Balinalar


Dişli balinalar ( Odontoceti ) monofiyodonttur, yani dişleri yaşam boyu değişmeden kalır. Ayrıca, bu hayvanlarda tek bir

püskürtme deliği ve kubbeli, bakışımsız bir kafatası vardır. Bu alt takıma giren başlıca aileler arasında

ırmakyunusbalığıgiller ( Platanistidae ) , gaglibalinagiller ( Ziphiidae ) , ispermecetbalinasigiller ( Physeteridae ) , kücük

yüzgecli yunusbalığıgiller ( Delphinapteridae ) , yunus balığıgiller ( Delphinidae ) sayılabilir.



Irmakyunusbalığıgiller



Irmakyunusbalığıgiller ( Platanistidae ) ..
18172937.png
..ailesi, dört ırmak


yunusbalığı türü içerir. Bunlar, boyları 2 - 3 m arasında degişen,

kücük hayvanlardır, kafatasları yassıdır, ceneleri ince, uzun ve öne doğru cıkıntılı olduğundan bir tür gaga oluşturur.

Gözlerinde mercek bulunmadığından, görme duyuları zayıftır. Boyunları, bedenin geri kalan bölümüne oranla daha

belirgindir.


Bu yunuslara coğunlukla balıkcı tekneleri cevresinde raslanır. Sık sık, kısa dalışlar yaparak avladıkları, dipte yaşayan

balıklarla beslenirler. Bu ailenin bütün bireyleri yerel göcler yaparlar, kücük selsularını ve gölleri, yüzerek aşarlar.


Platanista cinsi: Kuzey Hindistan ırmaklarında yaşayan


Ganj yunusbalığını...... ( Platanista gangetica ) icerir. Bu hayvan

kördür, duyarlı burnuyla, ırmakların dibindeki camurda yaşayan balık , karıdes ve öteki organizmaları bulup yer.


Inia cinsi: Güney Amerika' nın Amazon ve Orinoco ırmak ağında yaşayan Geofroy yunusbalığı ( inia geoffrensis ) türünü

kapsar. Bu hayvanın ince gagası hafifce aşağı kıvrıktır, geniş burnu kıllarla örtülürdür...


...Ganj yunusbalığının tersine, görme duyusu oldukca iyidir.



Lipotes cinsi: Tek türlü, Cin ‚ de dung – Ding gölünde ve göl yakınındaki Yang – dzı ırmağında yaşayan Çin

yunusbalığıdır ( Lipotes vexillifer ) . Hayvan suyun dışındayken, sırt ya da arka.. yüzgeci, bir bayrağa benzer. Hafifce

yukarı...
67420933.png
...kıvrık gagasıyla, yaşadığı gölün ve ırmağın dibinde balık avlar.




Stenodelphis cinsi: Yalnızca La Plata yunusbalığını ( Stenodelphis blainvillei ) kapsar. Bu yunusbalığının uzun, ince bir

gagası ve ücgen biciminde sırt yüzgeci vardır. La Plata ırmağı halicinde ve Güney Amerika ‚ da bu ırmak ağzı cevresindeki
kıyılarda yaşar. La Plata yunusbalığı ırmakyunusbalığıgillerin en kücüğüdür: Boyu en çok 1,5 m’ dir, ağırlığısa 40 kg’ i çok
ender aşar.


Gagalıbalinagiller



Gagalıbalinagiller ( Ziphiidae ) ailesi, gagaları bulunan, yeryüzündeki bütün denizlerde yaşayan beş balina cinsi ve birçok

tür içerir. Uzunlukları 7 – 9 m arasında değişen bu hayvanların, sırt yüzgecleri kuyruğa çok yakındır ve öbür balinaların

sırt yüzgecleri gibi iceri doğru değil, dışarı doğru kıvrıktır....
11173650.png
.. Üst Cenede diş yoktur, alt

cenedeyse yalnızca bir ya da iki cift

diş vardır. Dişilerinde bazen hic diş yoktur. Erkeklerin derisi, genellikle birbiriyle kavga etmekten, yara bere izleriyle

doludur. Sayıları oldukca az olduğundan ve acık denizlerde yaşamaları nedeniyle incelenmeleri güc olduğundan, bu

hayvanlar konusunda cok az bilgi edinilebilmiştir.
.
.
.


Mesoplodon cinsi: Yaklaşık on türü vardır. Bu hayvanlarda yalnızca iki diş

( alt cenenin her iki yanında birer tane ) iyice gelişmiştir.

Mesoplodon grayi türünün üst cenesinde, kücük diş kalıntıları vardır.



Mesoplodon cinsine giren bu balinalar genellikle okyanusun derinliklerinde yaşadıklarından, davranışları konusunda fazla bir şey bilinmez.

Arasıra bazıları kumsallara vururlar

ve bazı türleri bu karaya vuran örnekler aracılığıyla bilinir.

Mürekkepbalığı gibi kafadan bacaklıları ve balıkları yedikleri sanılmaktadır.





Ziphius cinsi: Yalnızca bir türü vardır: Cuvier gagalı balinası..
96459181.png



( Ziphius cavirostris ) .

Bu türün erkeklerinde, cenenin ucunda, ise yarayan iki diş bulunur ( dişilerde bu dişler de bulunmaz ) .


Her iki cenede birer dizi göstermelik diş yeralır.

Türün iki rengi vardır, birinde gövde siyah, yüz ve sırtın üst kesimi krem rengindedir. Ikincisindeyse gövde, kurşunımsı acık kahverengi ve koyu lekelidir.


Cuvier gagalı balinaları 30 – 40 bireylik gruplar halinde dolaşır ve beslenir, cesitli kafadanbacaklıları avlarlar.


Sık sık dalar ve su altında yarım saat kadar uzun süre kalabilirler.



Tasmacetus cinsi: Tek türü tasmacetus shepherdi, 1937 ‚ de Yeni Zelanda kıyısına vuran tek bir birey aracılığıyla tanınır.


Ama bu hayvan da kokuşmuş ve dağılmış olduğundan, ancak iskeletinden bir şeyler öğrenilebilmiştir:

Işe yarayan 90 dişinden ikisi çok iriydi ve cenesinin ucundaydı.


Berardius cinsi:
66506292.png
......Şişe burunlu iki dev balina türü kapsar:


Kuzey Büyük Okyanus’ ta Japonya’ dan Kaliforniya’ ya kadar uzanan bölgede yaşayan Berardius bairdi, Güney Büyük

Okyanus’ ta ve çevre sularında yaşayan Berardius arnouxi.


Bu balinaların rengi boz – karardır, bazen karınları beyaz lekeli olur. Boyu 13 metreye yaklaşan bu hayvan, gagalı

balinaların en irilerindendir. Alt ceneleri üst cenenin hafifce önüne cıkar ve alt cenede genellikle iki cift diş bulunur.


Yaklaşık 20 bireylik gruplar halinde dolaşan bu balinalar, sürekli tetikte bulundukarından, yakalanmaları güc hayvanlardır.

Balık ve ahtapot ile beslenirler.



Hyperoodon cinsi: Iki tür şise burunlu balina türü kapsar: Yazın Kuzey Atlas Okyanusu’ nda ördek balinası ya da gagalı

balina ( Hyperoodon ampullatus )...
60001200.png
...Güney Atlas Okyanusu


sularından batıya ve güneye, Avustralya kıyılarına kadar yayılan Hyperoodon planıfrons. Bu hayvanlar son derece ağırdır,

coğunun ağırlığı üc tonu gecer. Alın , gagadan dimdik yükseldiği

için, şişe burunlu bir görünüş verir. Erkeklerde alın, yaşlandıkca şişer ve centiklenir. Yaşlı erkeklerin alt cenesinde tek bir

diş, bazen de sıra sıra diş kalıntıları bulunur.


4 - 12 bireylik sürüler oluşturur, birlikte gezerler ve iclerinden biri yaralanacak olsa, onu asla bırakmazlar.
.
.
.

Ispermecetbalinasıgiller



Ispermecetbalinasıgiller ( Physeteridae ) aılesi iki cins ve iki tür icerir. Bu balinaların ise yarayan dişleri, yalnızca alt cenededir.


Kafataslarında, ( ispermecet ) adı verilen bir tür sıvı yağla dolu geniş bir organ vardır, teknolojik gerecleri yağlamakta kullanılan bu yağ, ispermecet balinasını avcılar icin çok değerli kılar.


Günümüzde, bir zamanlar eşsiz değerdeki bu yagın yerini tutabilecek pek cok değerli

ve ucuz yapay madde bulunmasına karşın, balina avcısı uluslar,

ispermecet baslinasını, soyunu tüketecek kadar cok avlamaktadırlar.



Ispermecet balinalarının kafatası çok bakısımsız, alt cenesi kücük, dar

ve kısadır.


Yalnızca alt cenede bulunan dişlerin kökü yoktur ve sağlam, esnek bir bağdokusuyla uzun bir yarıga tutturulmuşlardır.


Ispermecet balinaları bütün denizlerde rasltanan, sürüler halinde yaşamayı seven hayvanlardır.


Yiyeceklerini okyanusun derinlerinde avladıkları icin, kıyıya pek seyrek yaklaşırlar.

Başlıca besinleri, 400 – 600 metre derinlikte yakaladıkları bir cesit mürekkepbalığıdır.



Kogia cinsi: Tek türü cüce..
37751409.png
.... ispermecet balinası dır
( Kogia breviceps ) .

Uzunluğu 3 – 4 metre arasında değişir. Incecik gövdesinin sırtı kara dursuni, karnı pembemsi kursuni renktedir.



Physeter cinsi: Ispermecet balinası ya da kasalotu ( Physeter catodon ) icerir.

(Amberbalığı ) da denen bu balinaların boyunun 40 m’ yi bulabildiği söylenir, ama genellikle 18 metre kadardırlar.


Üstelik bu uzunlukta olanlarını bile bulmak cok güctür, cünkü balina avcıları, bu hayvanları genc yaşta avlar.


18 metre uzunluğundaki bir ispermecet balinasının...
21926210.png
... ağırlığı


50 ton kadardır. Kafası cok iridir: Hayvanın toplam ağırlığının yaklaşık ücte birini oluşturur.

Alt cenedeki dişler üst cenedeki ceplere girer, bu ceplerde de birkac diş kalıntısı bulunabilir.

Püskürtme deliği S biciminde ve öne doğru yöneliktir.


Ispermecet balinasının barsaklarında ( amber ) adı verilen çok değerli bir madde bulunur, bu madde koku tutma yeteneğini taşıdığından parfüm sanayisinde kullanılır.

Ama günümüzde parfüm yapımcıları, bir zamanlar ağırlığınca altın değerinde

olan amberin yerine başka maddeler bulmuşlardır.

Bir ispermecet balinasının barsagında bes yüz kiloya yakın amber bulunduğuna raslanmıştır.


Ispermecet balinaları iki tür sürü oluştururlar: Birinci tür, haremin dişileri, yavrular

ve bunları koruyan bir erkekten oluşur, ikinci türse, yalnızca bekar erkekleri icerir.



Kücükyüzgecliyunusbalıpıgiller



Kücükyüzgecliyunusbalığıgiller ( Delphinapterius ) ailesi iki tür kapsar:

Beyaz balinalar yada belugalar: nar balinaları.


Her iki tür de Kuzey kutbu cevresindeki sularda yaşar

ve arasıra ırmaklardan yukarı cikar.

100’ ü aşkın bireyden oluşmuş sürüler halinde yaşayan ve buzların oradan oraya sürüklenmesine göre göc eden bu hayvanlar, buzun altına sıkışıp kalırlarsa,

buzu kırıncaya kadar kafalarıyla vururlar.

Her iki tür de deniz dibinde avlanır, balıkları , kafadanbacaklıları

ve kabuklu hayvanları yer.



Delphinapterus cinsi: Beyza balina ya da belugayı ( Delphinapterus leucas ) icerir.

Bu hayvanın rengi,..
92091935.png
.... yaşı ilerledikce acılır, koyu kurşuni ya da


siyahtan, kirli sarıya ve hayvan dört, bes yaşına geldiginde beyaza dönüşür. Üst cenede on alt cenede sekiz diş vardır.

Sirt yüzgeci yoktur.


Beyaz balinalar, suyun dısında da kolayca duyulabilen cesitli sesler cıkarırlar.

Cevik hayvanlardır, sırtüstü bile yüzebilirler.

Beyaz balina, yağı ve eti icin bütün Kuzey denizlerinde avlanır.





Monodon cinsi: Tek türü narbalinasıdır ( Monodon monceros ) .

Erkek narbalinalarının bir tür uzun boynuzu vardır.

Bunlar, gercekte,...
51163859.png
... alt cenedeki tek dişin üst dudağı delerek


2 – 3 m uzamasının sonucudur.

Bu dişlerin hayvanın hic bir isine yaramadıigı sanılır. Insanlar uzun süre bu dişi değerli

saymışlar, eski Kuzey halkları bu boynuzları, ( ünikorn ) denen efsane hayvanının boynuzu diye satmışlardı.

Narbalinasının dişleri, günümüzde de cesitli yerlerde kullanılmaktadır.
 
Geri
Üst