kuzay
Pesimist
- Katılım
- 2 Nis 2007
- Mesajlar
- 28,387
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
Bonsai özel tekniklerle ağaçların saksılar içinde budanarak ve bodurlaştırarak büyütülmesi sanatıdır.
Bonsai çam ağacı
Tarihçe
Japonca olan bu sözcük, tepsi (tabak) anlamına gelen "bon" ve bitki anlamına gelen "sai" sözcüklerinden türetilmiştir. Saksıdaki ağaç veya bitki anlamına gelir. Bonsai sanatı Japonya'ya 7-9. yüzyıllarda Çin'den gelmiştir. Çin'de Penjing adı verilen ağaç minyatürleştirme sanatının binlerce yıllık geçmişi vardır. Yalnız penjing'in bir farkı vardır. Penjing'de bir tek saksıda bir ağaç değil, örneğin birkaç minyatür ağacın gölgesinde oturan bir köylü tasvir edilmekteydi.
Bonsai
Yetiştirilmesi
Bonsai, yaşayan ağaçlara duyulan saygıyı ve bu ağaçların yaşamasını konu alan bir sanattır. Bonsailer minyatür olmalarına rağmen çevremizde gördüğümüz ağaçlardan hiçbir farkları yoktur. Özenle seçilen ağaç dalları, budanarak ve ilgiyle yetiştirilerek minyatür ağaç görünümü kazanır.
En güzel bonsailer sığ ve yayvan saksılarda yetiştirilenlerdir. Değişik şekillerde bonsailer bulunmaktadır: süpürge şeklinde - şelale şeklinde - rüzgara açık şekildedir. Japonların doğaya olan tutkuları yaşamlarına da yansımış ve yıllar geçtikçe bahçeciliğe verilen önem artmıştır.
Bonsailerde bu kültürün bir parçasını oluşturmaktadır ve büyük şehirlerde insanların doğaya olan özlemlerini minyatür olarak karşılamaktadırlar. Genellikle bonsailerin iklime ayak uydurmaları çok zordur.
Bundan dolayı bonsailerin yetiştirilmesi özel bir ilgi gerektirmektedir, yetiştirilirken ağacın doğal özelliğine toprağın nemliliğine, seçilen saksının özelliklerine, ışık ve doğal koşullara çok dikkat edilmelidir.
Bu koşullar sağlandığında ufak balkonlu bir ev bonsai koleksiyonu için yeterlidir. Aslında ağırlıklı olarak dış mekan ağaç ve çalı türlerinden bonsai yapılsada çokça bilinen ev bitkilerinden de bonsai yapılmaktadır. Bunlardan Ficus en popülerlerindendir. Açelya, şefleradan da bonsai yapılmaktadır. En ufak bonsailere verilen isim mame (fasulye) dir. En popüler bonsailer ise yaklaşık boyları 15 cm kadar olanlardır.
Bonsai yetiştirmek biraz bahçecilik bilgisi ve sabır gerektirir.
Bonsai yapmak isteyenlerin en çok yaptığı hata bonsai adayı ağaç, çalı veya bitki türünü hemen dar ve sığ bir kaba alınarak yapılmaktadır. Bu istenilen sonuca ulaşamama hatta bitkinin ölümüne sebep olmaktadır. Bonsainin istenilen forma ulaşıncaya kadar mümkün olan en bol topraklı bir yerde veya mümkün olan en büyük saksılarda serbest ve hızlı büyüme sağlanmalıdır. Düzenli olarak sulaması ve gübrelemesi yapılmalıdır. Ancak bu şekilde istenilen sonuca hızla ulaşılır.
Eğer doğadan bir bonsai adayı bulabilirseniz yıllarla ifade edilebilecek bir zaman tasarrufu sağlamış olursunuz. Doğadan bulunan bonsai ye Yamadori denmektedir. İyi bir bakımla 3 sene gibi bir zamanda dal ve kök terbiyesiyle istediğiniz forma sokabilirsiniz.
Özgün özelliklere sahip bonsailer çok yüksek fiyatlara alıcı bulabilmektedir.
Bütün sanat dallarında olduğu gibi bonsai sanatındada bazı kurallar vardır. Kurallar kelimesi bonsai sanatını tanıtma kullanılacak güzel bir kelime değil fakat bu çoğu bonsai ustasının kulladığı bir kelime. Kuralları tabiki çok katı değil ve istenildiği zaman kıralınabilinirler. Fakat yeni başlayan için çok yararlı bilgiler içerirler.
Kuralların çoğu Japon kültüründen gelmektedir ve amaç olarak hangi uygulamaların bonsai üzerinde çalışıp çalışmadığını belirler. Güzel bir bonsai yaratanın doğal yeteneğine, esinlenmesine, ve kurallara genel olarak uymasına bağlıdır.
GÖVDE ve KÖK KURALLARI
1. Yükseklik gövdenin en şişkin yerinin 6 katı civarında olmalıdır.
2. Gövde bakana doğru biraz eğimli olmalıdır.
3. Gövde yerde sanki bitki tutan bir çapa gibi olmalıdır.
4. Kökler tabanda yayılıyorlarmış gibi gözükmelidir.
5. Direk bakanın gözüne çarpan kökler olmamalıdır.
6. Zirve bakana doğru hafif eğilmli olmalıdır.
7. Gövde yükseldikçe incelmelidir.
8. Yapılan aşılar gövdeyle uyum göstermeli yada mümkün olduğunca kökleri doğru yerleştirilmeli.
9. Gövdedeki kavisler bakana doğru çok yuvarlakımsı şekilde olmamalıdır.
10. Zirve kökden başlayan yönde bitmelidir. Gövde akışı sağlanmalıdır.
11. Gövde kendi üstüne gelecek şekilde hareket etmemelidir. Kendi üstüne doğru gelen gövde C şeklini oluşturur.
12 Düz (formal upright) ve Yarı düz (informal upright) stilleri için, zirve mutlaka kök seviyesinden yukarda olmalıdır.
13. Informal upright stilinde çok fazla �S� kavisi sinir edici olur
14. Ağaç yükseldikçe kavisler birbirlerine daha yakın halde olmalıdır.
15 Ağacın yanlızca bir zirvesi olmalıdır.
16. Çift gövdeli ağaçlar toprağa yakın bir yerden ayrılmalıdırlar.
DALLAR
1. Çapraz dallar olmamalıdır, gövde üzerinden geçen dallarda olmamalıdır.
2. Bakanın gözüne doğru gelen dallar olmamalıdır.
3. İlk dal yaklaşık yerden ağacın üçte bir yüksekliği kadar bir yükseklikten başlamalıdır
4. Devam eden dallar devam eden ağacın üç te bir yüksekliği boyunca yukarıya doğru azalarak gitmelidir.
5. Dallar kavislerin dışlarına doğru gitmelidirler. (göbekli dallar olmamalı)
6. Dal kalınlıkları göcdeyle uyumlu olmalıdır. Gövdenin üçte birinden kalın dallar çok kalın olarak sınıflandırılır.
7. İlk dal sağa (yada sola) , İkinci dal sola (yada sağa) ve üçüncü dalda arkaya doğru olmalıdır.
8. Dallar görsel olarak değişmli olmalıdır yani paralel dal olmamalıdır.
9. Dallar yüksekdikçe kalınlık ve uzunluk olarak küçülmelidir.
10. Dallar arasında mutlaka boşluklar bırakılmalıdır.
11. Birinci ve ikinci dal (sağ ve soldaki) orta çizgiden öne doğru bakanı çağırırcasına yerleştirilmelidir.
12. Birinci, ikinci ve üçüncü dal arasında yaklaşık 120 derece olmalıdır. Arka dal ağacın tam arkasında olmamalıdır.
13. Gövdenin bir bölümünde tek bir dal olmalıdır. Sağ ve sol taraflı dallar aynı hizada olmamalıdırlar.
14. Dallar ağaca yukarı doğru incelen bir üçgeni andırakcak bir görünüm vermelidir.
15. İkincil dallar sağa ve sola doğru değişimli uzamalı ve ana dal yerleşim kurallarına uymalıdır. İkincil dallar yukarı aşağı büyümemlidirler.
16. Yaşlı bir ağaç görüntüsü vermek için dallar tellerle aşağı bükülebilinir. Genç ağaçların yükselen dalları olur.
17. Cascade stilinde dallar aynı kurallara uymalıdır fakat gövde aşağı doğru gitmelidir.
18. Çift gövdeli ağçalarda ağaçların arasında kalan dallar birbirlerinin gövdelerinin üzerinden geçmemelidir
SAKSI
1. Ağaç bonsai saksının orta bölümünden biraz arkdaya doğru sağa ve sola birazdaha yakın olarak yerleştirilmelidir.
2. Bonsai saksının derinliği ağacın gövdesinin en geniş yeriyle yaklaşık aynı olmalıdır.
3. Renkli bonsai saksıları çiçeek açan ve meyve veren ağaçlar için kulanılmalı, ve rengi çiçek ve meyva tonuyla uyumlu olmalıdır.
4. Bonsai saksının genişliği ağacın yüksekliğinin üçte ikisi kadar olmalıdır. Çok küçük ağaçların için genişlikte ağacın yayılımının üçte ikisi kadar olmalıdır.
5. Bonsai saksının stili ağacı yansıtmalıdır. Yukarı doğru fazla harket olmadan uzuyan ağaçlar Dikdörtgen saksılara, Yukarı doğru kavisli ilerleyen ağaçlar Oval yada Yuvarlak saksılara, İri ağaçlar ise Derin ve Dikdörtgen saksılara yerleştirlmelidir.
KÜLTÜR
1. Toprak düzenli olmalıdır tabakalı değil.
2. Düzenli ve güçlü gübreleme yapılmalı.
3. Ağaçlardan yukardan yağmurlama tekniği ile sulanmalı. Batırma yönetemi kullanılmamalı.
4. Nem oranını arttırmak için çakıllı tepsiler kullanımalı. (bir tepsinin içerisüne çakıl doldurun ve içine çakıl yüksekliğini geçmeyecek kadar su koyun bitkilerinizide bu tepsinin üzerine yerleştirin. Buharlaşan su bitkilerinizin nem ihityacını karşılayacaktır.)
5. Çok ince toprak parçalarını eleyerek ayırın ( 2mm altı)
6. Ağaçlarınızı suya ihtiyaçları oldukları zaman sulayın. Düzenli bir rutinle sulama yapmayın.
7. Ağaçları mutlaka dışarda tutun sadece içerde beslemek için uygun olan türleri içerde tutunuz.
BONSAİ STİLLERİ
Formal Upright (Chokkan)
Ağacın tek ve düz yukarı doğru uzanan bir gövdesi vardır. Kökler tabanda her yöne dağılır şekildedir. Dallar sağ sol ön ve arkadan bakıldığında simetrik olmalıdır.
Informal Upright (Moyogi)
Gövde kavisli ve hafif yana yatık olabilir. Zirve mutlaka tabanın üstünde olmalıdır.
Slanting (Shakan)
Gövde saga yada sola eğimli sekildedir. Dallar ağacın her iki yanındada büyümelidir.
ascade (Kengai) Semi Cascade (Han-Kengai)
Gövde bükümlü olarak saksıdan aşağı doğru büyümelidir. Dallar aşağı doğru saksıyı geçmezse semi cascade geçerlerse cascade stilidir.
Coiled (Bankan)
Gövde aşırı derecede kıvrımlıdır. Bazı durumlarda gövde kendine sarılırcasına kıvrılmıştır.
Bonsai çam ağacı
Tarihçe
Japonca olan bu sözcük, tepsi (tabak) anlamına gelen "bon" ve bitki anlamına gelen "sai" sözcüklerinden türetilmiştir. Saksıdaki ağaç veya bitki anlamına gelir. Bonsai sanatı Japonya'ya 7-9. yüzyıllarda Çin'den gelmiştir. Çin'de Penjing adı verilen ağaç minyatürleştirme sanatının binlerce yıllık geçmişi vardır. Yalnız penjing'in bir farkı vardır. Penjing'de bir tek saksıda bir ağaç değil, örneğin birkaç minyatür ağacın gölgesinde oturan bir köylü tasvir edilmekteydi.
Bonsai
Yetiştirilmesi
Bonsai, yaşayan ağaçlara duyulan saygıyı ve bu ağaçların yaşamasını konu alan bir sanattır. Bonsailer minyatür olmalarına rağmen çevremizde gördüğümüz ağaçlardan hiçbir farkları yoktur. Özenle seçilen ağaç dalları, budanarak ve ilgiyle yetiştirilerek minyatür ağaç görünümü kazanır.
En güzel bonsailer sığ ve yayvan saksılarda yetiştirilenlerdir. Değişik şekillerde bonsailer bulunmaktadır: süpürge şeklinde - şelale şeklinde - rüzgara açık şekildedir. Japonların doğaya olan tutkuları yaşamlarına da yansımış ve yıllar geçtikçe bahçeciliğe verilen önem artmıştır.
Bonsailerde bu kültürün bir parçasını oluşturmaktadır ve büyük şehirlerde insanların doğaya olan özlemlerini minyatür olarak karşılamaktadırlar. Genellikle bonsailerin iklime ayak uydurmaları çok zordur.
Bundan dolayı bonsailerin yetiştirilmesi özel bir ilgi gerektirmektedir, yetiştirilirken ağacın doğal özelliğine toprağın nemliliğine, seçilen saksının özelliklerine, ışık ve doğal koşullara çok dikkat edilmelidir.
Bu koşullar sağlandığında ufak balkonlu bir ev bonsai koleksiyonu için yeterlidir. Aslında ağırlıklı olarak dış mekan ağaç ve çalı türlerinden bonsai yapılsada çokça bilinen ev bitkilerinden de bonsai yapılmaktadır. Bunlardan Ficus en popülerlerindendir. Açelya, şefleradan da bonsai yapılmaktadır. En ufak bonsailere verilen isim mame (fasulye) dir. En popüler bonsailer ise yaklaşık boyları 15 cm kadar olanlardır.
Bonsai yetiştirmek biraz bahçecilik bilgisi ve sabır gerektirir.
Bonsai yapmak isteyenlerin en çok yaptığı hata bonsai adayı ağaç, çalı veya bitki türünü hemen dar ve sığ bir kaba alınarak yapılmaktadır. Bu istenilen sonuca ulaşamama hatta bitkinin ölümüne sebep olmaktadır. Bonsainin istenilen forma ulaşıncaya kadar mümkün olan en bol topraklı bir yerde veya mümkün olan en büyük saksılarda serbest ve hızlı büyüme sağlanmalıdır. Düzenli olarak sulaması ve gübrelemesi yapılmalıdır. Ancak bu şekilde istenilen sonuca hızla ulaşılır.
Eğer doğadan bir bonsai adayı bulabilirseniz yıllarla ifade edilebilecek bir zaman tasarrufu sağlamış olursunuz. Doğadan bulunan bonsai ye Yamadori denmektedir. İyi bir bakımla 3 sene gibi bir zamanda dal ve kök terbiyesiyle istediğiniz forma sokabilirsiniz.
Özgün özelliklere sahip bonsailer çok yüksek fiyatlara alıcı bulabilmektedir.
Bütün sanat dallarında olduğu gibi bonsai sanatındada bazı kurallar vardır. Kurallar kelimesi bonsai sanatını tanıtma kullanılacak güzel bir kelime değil fakat bu çoğu bonsai ustasının kulladığı bir kelime. Kuralları tabiki çok katı değil ve istenildiği zaman kıralınabilinirler. Fakat yeni başlayan için çok yararlı bilgiler içerirler.
Kuralların çoğu Japon kültüründen gelmektedir ve amaç olarak hangi uygulamaların bonsai üzerinde çalışıp çalışmadığını belirler. Güzel bir bonsai yaratanın doğal yeteneğine, esinlenmesine, ve kurallara genel olarak uymasına bağlıdır.
GÖVDE ve KÖK KURALLARI
1. Yükseklik gövdenin en şişkin yerinin 6 katı civarında olmalıdır.
2. Gövde bakana doğru biraz eğimli olmalıdır.
3. Gövde yerde sanki bitki tutan bir çapa gibi olmalıdır.
4. Kökler tabanda yayılıyorlarmış gibi gözükmelidir.
5. Direk bakanın gözüne çarpan kökler olmamalıdır.
6. Zirve bakana doğru hafif eğilmli olmalıdır.
7. Gövde yükseldikçe incelmelidir.
8. Yapılan aşılar gövdeyle uyum göstermeli yada mümkün olduğunca kökleri doğru yerleştirilmeli.
9. Gövdedeki kavisler bakana doğru çok yuvarlakımsı şekilde olmamalıdır.
10. Zirve kökden başlayan yönde bitmelidir. Gövde akışı sağlanmalıdır.
11. Gövde kendi üstüne gelecek şekilde hareket etmemelidir. Kendi üstüne doğru gelen gövde C şeklini oluşturur.
12 Düz (formal upright) ve Yarı düz (informal upright) stilleri için, zirve mutlaka kök seviyesinden yukarda olmalıdır.
13. Informal upright stilinde çok fazla �S� kavisi sinir edici olur
14. Ağaç yükseldikçe kavisler birbirlerine daha yakın halde olmalıdır.
15 Ağacın yanlızca bir zirvesi olmalıdır.
16. Çift gövdeli ağaçlar toprağa yakın bir yerden ayrılmalıdırlar.
DALLAR
1. Çapraz dallar olmamalıdır, gövde üzerinden geçen dallarda olmamalıdır.
2. Bakanın gözüne doğru gelen dallar olmamalıdır.
3. İlk dal yaklaşık yerden ağacın üçte bir yüksekliği kadar bir yükseklikten başlamalıdır
4. Devam eden dallar devam eden ağacın üç te bir yüksekliği boyunca yukarıya doğru azalarak gitmelidir.
5. Dallar kavislerin dışlarına doğru gitmelidirler. (göbekli dallar olmamalı)
6. Dal kalınlıkları göcdeyle uyumlu olmalıdır. Gövdenin üçte birinden kalın dallar çok kalın olarak sınıflandırılır.
7. İlk dal sağa (yada sola) , İkinci dal sola (yada sağa) ve üçüncü dalda arkaya doğru olmalıdır.
8. Dallar görsel olarak değişmli olmalıdır yani paralel dal olmamalıdır.
9. Dallar yüksekdikçe kalınlık ve uzunluk olarak küçülmelidir.
10. Dallar arasında mutlaka boşluklar bırakılmalıdır.
11. Birinci ve ikinci dal (sağ ve soldaki) orta çizgiden öne doğru bakanı çağırırcasına yerleştirilmelidir.
12. Birinci, ikinci ve üçüncü dal arasında yaklaşık 120 derece olmalıdır. Arka dal ağacın tam arkasında olmamalıdır.
13. Gövdenin bir bölümünde tek bir dal olmalıdır. Sağ ve sol taraflı dallar aynı hizada olmamalıdırlar.
14. Dallar ağaca yukarı doğru incelen bir üçgeni andırakcak bir görünüm vermelidir.
15. İkincil dallar sağa ve sola doğru değişimli uzamalı ve ana dal yerleşim kurallarına uymalıdır. İkincil dallar yukarı aşağı büyümemlidirler.
16. Yaşlı bir ağaç görüntüsü vermek için dallar tellerle aşağı bükülebilinir. Genç ağaçların yükselen dalları olur.
17. Cascade stilinde dallar aynı kurallara uymalıdır fakat gövde aşağı doğru gitmelidir.
18. Çift gövdeli ağçalarda ağaçların arasında kalan dallar birbirlerinin gövdelerinin üzerinden geçmemelidir
SAKSI
1. Ağaç bonsai saksının orta bölümünden biraz arkdaya doğru sağa ve sola birazdaha yakın olarak yerleştirilmelidir.
2. Bonsai saksının derinliği ağacın gövdesinin en geniş yeriyle yaklaşık aynı olmalıdır.
3. Renkli bonsai saksıları çiçeek açan ve meyve veren ağaçlar için kulanılmalı, ve rengi çiçek ve meyva tonuyla uyumlu olmalıdır.
4. Bonsai saksının genişliği ağacın yüksekliğinin üçte ikisi kadar olmalıdır. Çok küçük ağaçların için genişlikte ağacın yayılımının üçte ikisi kadar olmalıdır.
5. Bonsai saksının stili ağacı yansıtmalıdır. Yukarı doğru fazla harket olmadan uzuyan ağaçlar Dikdörtgen saksılara, Yukarı doğru kavisli ilerleyen ağaçlar Oval yada Yuvarlak saksılara, İri ağaçlar ise Derin ve Dikdörtgen saksılara yerleştirlmelidir.
KÜLTÜR
1. Toprak düzenli olmalıdır tabakalı değil.
2. Düzenli ve güçlü gübreleme yapılmalı.
3. Ağaçlardan yukardan yağmurlama tekniği ile sulanmalı. Batırma yönetemi kullanılmamalı.
4. Nem oranını arttırmak için çakıllı tepsiler kullanımalı. (bir tepsinin içerisüne çakıl doldurun ve içine çakıl yüksekliğini geçmeyecek kadar su koyun bitkilerinizide bu tepsinin üzerine yerleştirin. Buharlaşan su bitkilerinizin nem ihityacını karşılayacaktır.)
5. Çok ince toprak parçalarını eleyerek ayırın ( 2mm altı)
6. Ağaçlarınızı suya ihtiyaçları oldukları zaman sulayın. Düzenli bir rutinle sulama yapmayın.
7. Ağaçları mutlaka dışarda tutun sadece içerde beslemek için uygun olan türleri içerde tutunuz.
BONSAİ STİLLERİ
Formal Upright (Chokkan)
Ağacın tek ve düz yukarı doğru uzanan bir gövdesi vardır. Kökler tabanda her yöne dağılır şekildedir. Dallar sağ sol ön ve arkadan bakıldığında simetrik olmalıdır.
Informal Upright (Moyogi)
Gövde kavisli ve hafif yana yatık olabilir. Zirve mutlaka tabanın üstünde olmalıdır.
Slanting (Shakan)
Gövde saga yada sola eğimli sekildedir. Dallar ağacın her iki yanındada büyümelidir.
ascade (Kengai) Semi Cascade (Han-Kengai)
Gövde bükümlü olarak saksıdan aşağı doğru büyümelidir. Dallar aşağı doğru saksıyı geçmezse semi cascade geçerlerse cascade stilidir.
Coiled (Bankan)
Gövde aşırı derecede kıvrımlıdır. Bazı durumlarda gövde kendine sarılırcasına kıvrılmıştır.