icemen
New member
- Katılım
- 7 Şub 2007
- Mesajlar
- 20,136
- Reaction score
- 0
- Puanları
- 0
Temizlik hastalığı toplumda her 100 kişinin 2'sinde görülen ciddi bir rahatsızlık. Psikolojik bir hastalık olan temizlik hastalığı, kişiye sürekli rahatsızlık vererek gündelik hayatının akışını büyük ölçüde etkiliyor.
Kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta rastlandığı ve toplumda % 2,5 oranında görüldüğü bilimsel verilerle ortaya konurken; hastalıkla erkeklerin 18 yaşında, kadınların ise ortalama olarak 22 yaşında karşı karşıya kaldığı belirtiliyor.
Bu hastalığın ciddiye alınması gerektiğini savunan uzmanlar, temizlik hastalığının saplantı hastalığının (obsesif-kompulsif) bir alt türü olduğunu söylüyor. Amerikan Hastanesi Psikiyatri Bölümü uzmanlarından Dr. İsmet Bora, temizlik hastalığının tedavi edilmediği takdirde ciddi rahatsızlıklar verebileceğinin altını çiziyor. "Hastalık günlük hayattaki iletişimi olumsuz yönde etkiler, hayatı büyük ölçüde zorlaştırır." diyor.
Hastalığın diğer olumsuz etkisi de kişinin zamanını önemli ölçüde alması. Takıntı, örneğin günde 1 saatten daha uzun zaman alabiliyor. Bu nedenle olağan gündelik ve mesleki yaşam bozulur veya etkilenir. Dikkat çekilen hususlardan biri de hastalığın aniden ve stresli bir olaydan sonra başladığı. Tanı ve tedavi utançtan, saklamaktan dolayı 5-10 yıl gecikebiliyor. Bu gecikmeden dolayı hastaların üçte biri önemli ölçüde, yarısı kısmen düzelirken, geri kalan ya hasta olarak kalıyor ya da kötüleşiyor.
Kirlenmiş olma fikrinin çok kişisel olduğunu belirten Dr. İsmet Bora, bu hastalığa yakalanan kişilerin kirli nesnelere dokunduklarında ellerini yıkama mecburiyeti hissettiklerini söylüyor: "Kişi, kafasına takılan temizleme ritüellerini tamamlamadan anksiyeteleri (kaygıları) yatışmaz ve rahatlamaz. Dolayısıyla elini yıkama, evini, eşyalarını temizleme zorunluluğu; tekrarlayan, çok zaman alan, sinir bozan, yoran, hırpalayan ve kişinin birlikte yaşadığı insanlarla ilişkilerini de olumsuz yönde etkileyen sorunlar haline gelebilir."
Hastalığın tedavi edilebildiğini ifade eden Dr. İsmet Bora öncelikle anlamsız, yersiz ve saçma gelen takıntılar ile bunlara eşlik eden davranışlarının ağır bir ruhsal hastalığa yol açmayacağının hastaya anlatılması gerektiğini vurguluyor. Tedavide 2 yıl sürebilecek yüksek dozlarda antidepresan kullanılması gerektiğini belirten Dr. İsmet Bora ayrıca davranışçı tedavilerin de uygulanmasını öngörüyor. Dr. İsmet Bora, "maruz bırakma" (hastayı kirli olduğunu düşündüğü bir nesne ile temas ettirme) ve "tepkiyi engelleme" (elini yıkamayı önleme) olarak tanımlanabilecek bu davranışçı tedavilerin uygulanması ile hastanın aşama aşama kaygılarının üstesinden gelebileceğine dikkat çekiyor.
Temizlik hastalığına (obsesif-kompulsif), tarihte bir tanım getirilme çabasının yanı sıra efsanelere de konu olmuş. Efsanelere ve edebi birçok esere konu olmuş olan saplantı hastalığı hakkındaki efsanenin en meşhuru, W. Shakespeare'nin Macbeth adlı eserinde yer bulmuştur. Kitapta anlatılan hikayeye göre Lady Macbeth'in etkisiyle kocası Macbeth, Kral Duncan'ı öldürür ve L. Macbeth'de bir el yıkama hastalığı başlar. "Arabistan'ın bütün parfümleri getirilse bu elin kirleri temizlenemez." der ve ellerini yıkamaya devam eder.
Temizlik hastalarında görülen bazı davranışlar
Her şeyi eksik ya da yanlış yapıp yapmadığını kontrol etme,
Sık aralıklarla el yıkama,
Simetri ve düzene koyma,
Gereksiz eşyalarını atmayıp biriktirme,
Bir hata yapmış olma ve günah işleme düşünceleriyle sürekli aynı konuları sorup anlatma,
Dua etme, sayı sayma, bazı sözcükleri sessizce söyleme.
Kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta rastlandığı ve toplumda % 2,5 oranında görüldüğü bilimsel verilerle ortaya konurken; hastalıkla erkeklerin 18 yaşında, kadınların ise ortalama olarak 22 yaşında karşı karşıya kaldığı belirtiliyor.
Bu hastalığın ciddiye alınması gerektiğini savunan uzmanlar, temizlik hastalığının saplantı hastalığının (obsesif-kompulsif) bir alt türü olduğunu söylüyor. Amerikan Hastanesi Psikiyatri Bölümü uzmanlarından Dr. İsmet Bora, temizlik hastalığının tedavi edilmediği takdirde ciddi rahatsızlıklar verebileceğinin altını çiziyor. "Hastalık günlük hayattaki iletişimi olumsuz yönde etkiler, hayatı büyük ölçüde zorlaştırır." diyor.
Hastalığın diğer olumsuz etkisi de kişinin zamanını önemli ölçüde alması. Takıntı, örneğin günde 1 saatten daha uzun zaman alabiliyor. Bu nedenle olağan gündelik ve mesleki yaşam bozulur veya etkilenir. Dikkat çekilen hususlardan biri de hastalığın aniden ve stresli bir olaydan sonra başladığı. Tanı ve tedavi utançtan, saklamaktan dolayı 5-10 yıl gecikebiliyor. Bu gecikmeden dolayı hastaların üçte biri önemli ölçüde, yarısı kısmen düzelirken, geri kalan ya hasta olarak kalıyor ya da kötüleşiyor.
Kirlenmiş olma fikrinin çok kişisel olduğunu belirten Dr. İsmet Bora, bu hastalığa yakalanan kişilerin kirli nesnelere dokunduklarında ellerini yıkama mecburiyeti hissettiklerini söylüyor: "Kişi, kafasına takılan temizleme ritüellerini tamamlamadan anksiyeteleri (kaygıları) yatışmaz ve rahatlamaz. Dolayısıyla elini yıkama, evini, eşyalarını temizleme zorunluluğu; tekrarlayan, çok zaman alan, sinir bozan, yoran, hırpalayan ve kişinin birlikte yaşadığı insanlarla ilişkilerini de olumsuz yönde etkileyen sorunlar haline gelebilir."
Hastalığın tedavi edilebildiğini ifade eden Dr. İsmet Bora öncelikle anlamsız, yersiz ve saçma gelen takıntılar ile bunlara eşlik eden davranışlarının ağır bir ruhsal hastalığa yol açmayacağının hastaya anlatılması gerektiğini vurguluyor. Tedavide 2 yıl sürebilecek yüksek dozlarda antidepresan kullanılması gerektiğini belirten Dr. İsmet Bora ayrıca davranışçı tedavilerin de uygulanmasını öngörüyor. Dr. İsmet Bora, "maruz bırakma" (hastayı kirli olduğunu düşündüğü bir nesne ile temas ettirme) ve "tepkiyi engelleme" (elini yıkamayı önleme) olarak tanımlanabilecek bu davranışçı tedavilerin uygulanması ile hastanın aşama aşama kaygılarının üstesinden gelebileceğine dikkat çekiyor.
Temizlik hastalığına (obsesif-kompulsif), tarihte bir tanım getirilme çabasının yanı sıra efsanelere de konu olmuş. Efsanelere ve edebi birçok esere konu olmuş olan saplantı hastalığı hakkındaki efsanenin en meşhuru, W. Shakespeare'nin Macbeth adlı eserinde yer bulmuştur. Kitapta anlatılan hikayeye göre Lady Macbeth'in etkisiyle kocası Macbeth, Kral Duncan'ı öldürür ve L. Macbeth'de bir el yıkama hastalığı başlar. "Arabistan'ın bütün parfümleri getirilse bu elin kirleri temizlenemez." der ve ellerini yıkamaya devam eder.
Temizlik hastalarında görülen bazı davranışlar
Her şeyi eksik ya da yanlış yapıp yapmadığını kontrol etme,
Sık aralıklarla el yıkama,
Simetri ve düzene koyma,
Gereksiz eşyalarını atmayıp biriktirme,
Bir hata yapmış olma ve günah işleme düşünceleriyle sürekli aynı konuları sorup anlatma,
Dua etme, sayı sayma, bazı sözcükleri sessizce söyleme.