KOBI VE LOJISTIK
Turkiye™de %90 oraninda KOBI agirliginin oldugu ve bu kucuk ve orta olcekli firmalarin rekabette buyuk firmalar karsisinda zorlandiklari bilinen bir gercektir. Bu guc farkliligi; sermaye buyuklugu, yatirima yatkinligi, duzenli akit akisi, kurumsal kultur bilinci, organizasyon gucu, is gucu kalitesi, yuksek teknoloji gibi bircok nedenden kaynaklanmaktadir.
Oncelikle kucuk ve orta olcekli firmalarin bir resmini cekelim. Yapilari hakkinda bilgi sahibi olmak icin, konuyu finansman gucu, pazar yapisi ve pazara ulasilabilirlik, organizasyon, teknoloji ve lojistik basliklari ile ele alalim. Bu fotografta ne kadar ilginc bir konumda oldugunu goreceginiz LOJISTIK ile ilgili karsilastirmayi dikkatli okumanizi istiyorum. Konu onemli oldugundan en sona birakmayi uygun gordum.
Finansman gucu yillik ciro itibari ile ortalamada 1 milyon USD altinda olan, limited agirlikli (2 ortakli) bu firmalar agirlikli olarak “oz olsun benim olsun yaklasimini seven, uzun sureli vadeler ile veya cogunlukla pesin calisan yapida olan firmalardir. Dovize endeksli girdisi, TL cikisli olan yapilan kur dalgalandirmalarinda, uzun vadeli calisanlarda yuksek enflasyon tehdidinde kredi kullanma hatta iflas, firma tavsiyesi, baska firmaya satisa kadar giden bir kriz surecine girmektedirler. Yuksek olcekli alim yerine parcali siparisi tercih etmektedirler. Rekabetleri icin nakit akista duzen , sermaye yapisinin guclendirilmesi, ek kaynak gerekmektedir. Gunu kurtarma yerine kalici cozumleri bulmak zorundalar lakin oz mal yatirimini seven bu firmalarin dis kaynak kullanmalarina direnc gostermeleri islerini yuksek, sabit maliyetlerle yapmalarina neden olmaktadir.
Pazar payina deginecek olursak, genelde bulunduklari lokasyon ve yakin mesafelere odaklandiklari, sig bir yuzde ile pazarda satis yapmaya calistiklari, buyuk firmalarin kar maliyetlerini iyi olcup, fayda-zarar kisminda taserona verilen islerini yapmakta, cok kucuk miktarlarda da ihracata soyunduklari, ama kaliciligi yakalayamadiklari gorulmektedir. Pazarlama silahlarina gelecek olursak, kucuk bir pazarlama takimi, satis organizasyonu karimiza cikmaktadir. Ozellikle kucuk olcekli firmalar web sitesiz, e-ticaretin gucunden bihaber yasamaktalar. Bu pazar stratejilerinin gunu kurtarma amacli olmasi, pazar yapisini olcememeleri, fiyatsal dalgalanmalardan gec haberdar olmalari ile birlesince, buyume anlaminda firmayi demotive etmekte, risklere acik hale getirmektedir. Oysa ki nerede talep varsa, orada arz olmali, bu talebi kendine ceviren pazarlama stratejisi gelistirmelidir.
Finansman gucunden bahsederken, firmanin arac, makine, bina gibi noktalardan oz mal yaklasimini cok sevdigini, parayi demirbasa bagladigindan altini cizmistim. Pazara bu firmalar evet, oz mal araclari ile ulasmaktadirlar. Giderken dolu, donerken bos gelmekte, bos donuse personel maasi, akaryakit, amortisman odemekte, diger vahim nokta ise musteri beklentileri yerine, kendi kabiliyeti sinirlari icinde sikistirdigi teslimat suresi envanterde tutma gibi kriterler yuzunden mutsuz musteriler yaratabilmektedirler. Organizasyon yapisi her ne kadar kucuk olsa da karmasik gorunmektedir. Kucuk olceklilerde herkesin her isi yaptigi, isi patronun yonettigi, orta olceklilerde ise genelde hantal, basta cogunlukla patronun bulundugu sistemler karsimiza cikmaktadir. Her is icin organizasyonda bir yapi kurmak ne kadar dogru? Her isi ben mi yapmaliyim? sorusunu ilk etapta sormak isleri kolaylastirmak icin bir baslangictir. Asil isine odaklanmak, etkin raporlama ile karar noktasinda karar-destek mekanizmalarini calistirmak, her sureci, her surecte ki oyuncularin gorev tanimlarinin yapmak, yetki-sorumluluk iliskilerin tanimlanmasi organizasyonu basarili ve etkin kilmaya yetecektir.
Diger bir kavram, resmin buyuk bir kismi teknolojidir rekabette ve ozellikle maliyetleri dusurme noktasinda isleri kolaylastirmak, kalite standardini iyilestirmek, farklilik yaratmak icin onemlidir. Mobil teknoloji satiscilarin daha hizli siparislere cevap vermesi, CNC, NC, dusuk iscilik maliyetleri, bant usulu tasima sitemleri malzeme tasima maliyetleri, bilisim , bilgiye anlam verme, hizli tasima, olcme, iletisim gibi noktalarda kolaylik, iyilestirme anlamina gelmektedir. Maalesef KOBI™ler demode teknolojiler - ki bunda finansman gucleri, tesvikler, kredi bulmada yasanan zorluklar neden olmakta - ile calismakta, yuksek maliyetlerle uretmektedirler.
Simdi can alici noktaya geldik: LOJISTIK. Satis ciromuz icinde %8-14 arasinda bir pay alan lojistik, siglasan kar marji ile calisan sistemlerde odaklanilmasi, modellenmesi, maliyetlerin dusurulmesi icin kafa yorulmasi gereken kisimdir. Sadece karliligi artirmak icin o maliyetlerin dusmesi tek basina anlam ifade etmiyor gunumuz rekabet dunyasinda. Lojistik maliyetlerdeki bir birimlik azalma, satislarda iki birimlik satis artisina neden olmaktadir. Bu maliyetlere odaklanma nedenimiz bu kadarla da kalmiyor. Musteri bizden kac gunde, ne kadar bir teslimat istiyor. Musteri siparisi gectiginde biz ona ne zaman ne durumda karsilik vermeliyiz? Hammadde noktasindan uretime gecen zamani musteri kabul eder mi? Bu sorularin cavabina gore, yari mamule calisma, musteriyi erken algilayip siparise cevap suresini kisaltma da bir lojistik modelin sihirli noktalari arasindadir.
Yatirim noktasina da bir goz atalim. Lojistigin KOBI™ler icin onemini kucuk bir hesapla anlatalim. Hep bizim olsun, satin alalim denilen mantikla gidecek olur isek; ortalama olarak 1000 metrekare depo yapsak, raf sistemleri, forklift , barkod sistemi koysak, yaklasik olarak yatirim maliyeti 300.000 USD olarak karsimiza cikar. Aylik sabit maliyetlerimiz de, 5 personel ortalama ile calissaydik, 5000 USD/Ay yilda 60.000 USD genel gider, sigorta vb. gider kalemlerimiz olacak ve toplamda da yillik isletim maliyetimiz 80.000 USD olacakti.
Benim 300.00 USD™im olsaydi ben bu mali %10 karli iste senede 5-6 kere cevirseydim 180.000 USD ek kar ederdim. Peki depo ihtiyacim var idi onu nasil giderdim? Bir lojistik firmasinca yonetilmesi uzerine dis kaynak kullanmayi tercih ettim. Ayda bana 7.000 USD/Ay kira+ isletim uzerinden fatura kesiyor. Toplamda 84.000 USD giderim oluyor. Oncelikle duruma gore ek 14.000 $ (84.000-70.000) yillik fark bedel tutarinda bu gideri kârimdan (180.000 $) karsiliyorum. Yil sonu 166.000 $ ek kar ile kapatiyorum. Baska bir noktada ise isimde sezonsallik varsa, kapasiteme gore kira ve iscilik kesiyor, mesela bir dondurmaci veya bisikletci icin yazin yuksek kisin dusuk olmasi sabit maliyetlerin degiskene endekslenmesi, urun basina dusen depolama, yatirim, isletme genel gider, sigorta payini dusurmektedir.
“Ya envanter eksigim, hasarlarim, siparis hazirlama suresince neredeydi diye dusundugum urun aramalarim? Artik siparislerimi kurdugumuz bir program baglantisi ile otomatik olarak lojistik firmasinin deposuna iletiyorum, aninda hazirlanip sevk ediliyor. Onumuzdeki donemde buyumeyi planliyorum ayni sartlarda bir depo benim icin hazir bile. Paketleme, etiketleme gerekiyor, aninda lojistik firmasinin ekipleri yapiyor. Hatta bazi basit isleri (ambalajlama, kalite-kontrol, etiketleme) depo icerisinde yaptiriyorum. Satiscilarim stoklari internetten gorebiliyorlar.
Lojistik firma araclarimi benden satin aldi, soforlerimde orada calisiyor. Siparislerimi sehir disinda ayni gun, 600 km e kadar 1 gun, uzerini 2 gunde dagitiyor. Mallarimi sigortalatiyor, teslimatini da raporluyor, internet uzerinden izletebiliyor.
Bazi nakliyelerimi musterim odemek istiyor, lojistik partnerim onu da yapiyor.
Ozetle: Artik parami isime yatiriyorum" mantigini isletmemizi hakim kilmaktayiz. Malzeme aliminda, teknoloji iyilestirmede satis, pazarlama aginin genisletilmesinde problem yasanmadigi, finansman gucunun lojistik firmasinin yatirim kabiliyeti nedeni ile guclendirildigi bir yapidan bahsetmis olmaktayiz. Yeni sonuc olarak musterilerimiz mutlu!!
Bu bir hikaye mi? Hayir, tabi ki! Bir firmanin rekabet icin izledigi dis kaynak kullanimi yolunu sizlerle paylasmaya calistim.
Lojistik sadece nakliye, depolama degildir. Bir uzun sureli cozum ortakligidir. Bu surecte modelleme ve modellenen bir sistemin bir lojistik firmasi ile bulusturulmasi gerekmektedir. Bu modelleme noktasinda konu hakkinda uzmanlardan, danismanlardan fikir alinmali, konu dogru firmalarla bulusturulmali, hedefe ulasabilirlik acisindan takip edilmelidir.
Iyi calismalar dileklerimle...
Cafer SALCAN (Lojistik Yonetim Danismani)
-ALINTIDIR-
Turkiye™de %90 oraninda KOBI agirliginin oldugu ve bu kucuk ve orta olcekli firmalarin rekabette buyuk firmalar karsisinda zorlandiklari bilinen bir gercektir. Bu guc farkliligi; sermaye buyuklugu, yatirima yatkinligi, duzenli akit akisi, kurumsal kultur bilinci, organizasyon gucu, is gucu kalitesi, yuksek teknoloji gibi bircok nedenden kaynaklanmaktadir.
Oncelikle kucuk ve orta olcekli firmalarin bir resmini cekelim. Yapilari hakkinda bilgi sahibi olmak icin, konuyu finansman gucu, pazar yapisi ve pazara ulasilabilirlik, organizasyon, teknoloji ve lojistik basliklari ile ele alalim. Bu fotografta ne kadar ilginc bir konumda oldugunu goreceginiz LOJISTIK ile ilgili karsilastirmayi dikkatli okumanizi istiyorum. Konu onemli oldugundan en sona birakmayi uygun gordum.
Finansman gucu yillik ciro itibari ile ortalamada 1 milyon USD altinda olan, limited agirlikli (2 ortakli) bu firmalar agirlikli olarak “oz olsun benim olsun yaklasimini seven, uzun sureli vadeler ile veya cogunlukla pesin calisan yapida olan firmalardir. Dovize endeksli girdisi, TL cikisli olan yapilan kur dalgalandirmalarinda, uzun vadeli calisanlarda yuksek enflasyon tehdidinde kredi kullanma hatta iflas, firma tavsiyesi, baska firmaya satisa kadar giden bir kriz surecine girmektedirler. Yuksek olcekli alim yerine parcali siparisi tercih etmektedirler. Rekabetleri icin nakit akista duzen , sermaye yapisinin guclendirilmesi, ek kaynak gerekmektedir. Gunu kurtarma yerine kalici cozumleri bulmak zorundalar lakin oz mal yatirimini seven bu firmalarin dis kaynak kullanmalarina direnc gostermeleri islerini yuksek, sabit maliyetlerle yapmalarina neden olmaktadir.
Pazar payina deginecek olursak, genelde bulunduklari lokasyon ve yakin mesafelere odaklandiklari, sig bir yuzde ile pazarda satis yapmaya calistiklari, buyuk firmalarin kar maliyetlerini iyi olcup, fayda-zarar kisminda taserona verilen islerini yapmakta, cok kucuk miktarlarda da ihracata soyunduklari, ama kaliciligi yakalayamadiklari gorulmektedir. Pazarlama silahlarina gelecek olursak, kucuk bir pazarlama takimi, satis organizasyonu karimiza cikmaktadir. Ozellikle kucuk olcekli firmalar web sitesiz, e-ticaretin gucunden bihaber yasamaktalar. Bu pazar stratejilerinin gunu kurtarma amacli olmasi, pazar yapisini olcememeleri, fiyatsal dalgalanmalardan gec haberdar olmalari ile birlesince, buyume anlaminda firmayi demotive etmekte, risklere acik hale getirmektedir. Oysa ki nerede talep varsa, orada arz olmali, bu talebi kendine ceviren pazarlama stratejisi gelistirmelidir.
Finansman gucunden bahsederken, firmanin arac, makine, bina gibi noktalardan oz mal yaklasimini cok sevdigini, parayi demirbasa bagladigindan altini cizmistim. Pazara bu firmalar evet, oz mal araclari ile ulasmaktadirlar. Giderken dolu, donerken bos gelmekte, bos donuse personel maasi, akaryakit, amortisman odemekte, diger vahim nokta ise musteri beklentileri yerine, kendi kabiliyeti sinirlari icinde sikistirdigi teslimat suresi envanterde tutma gibi kriterler yuzunden mutsuz musteriler yaratabilmektedirler. Organizasyon yapisi her ne kadar kucuk olsa da karmasik gorunmektedir. Kucuk olceklilerde herkesin her isi yaptigi, isi patronun yonettigi, orta olceklilerde ise genelde hantal, basta cogunlukla patronun bulundugu sistemler karsimiza cikmaktadir. Her is icin organizasyonda bir yapi kurmak ne kadar dogru? Her isi ben mi yapmaliyim? sorusunu ilk etapta sormak isleri kolaylastirmak icin bir baslangictir. Asil isine odaklanmak, etkin raporlama ile karar noktasinda karar-destek mekanizmalarini calistirmak, her sureci, her surecte ki oyuncularin gorev tanimlarinin yapmak, yetki-sorumluluk iliskilerin tanimlanmasi organizasyonu basarili ve etkin kilmaya yetecektir.
Diger bir kavram, resmin buyuk bir kismi teknolojidir rekabette ve ozellikle maliyetleri dusurme noktasinda isleri kolaylastirmak, kalite standardini iyilestirmek, farklilik yaratmak icin onemlidir. Mobil teknoloji satiscilarin daha hizli siparislere cevap vermesi, CNC, NC, dusuk iscilik maliyetleri, bant usulu tasima sitemleri malzeme tasima maliyetleri, bilisim , bilgiye anlam verme, hizli tasima, olcme, iletisim gibi noktalarda kolaylik, iyilestirme anlamina gelmektedir. Maalesef KOBI™ler demode teknolojiler - ki bunda finansman gucleri, tesvikler, kredi bulmada yasanan zorluklar neden olmakta - ile calismakta, yuksek maliyetlerle uretmektedirler.
Simdi can alici noktaya geldik: LOJISTIK. Satis ciromuz icinde %8-14 arasinda bir pay alan lojistik, siglasan kar marji ile calisan sistemlerde odaklanilmasi, modellenmesi, maliyetlerin dusurulmesi icin kafa yorulmasi gereken kisimdir. Sadece karliligi artirmak icin o maliyetlerin dusmesi tek basina anlam ifade etmiyor gunumuz rekabet dunyasinda. Lojistik maliyetlerdeki bir birimlik azalma, satislarda iki birimlik satis artisina neden olmaktadir. Bu maliyetlere odaklanma nedenimiz bu kadarla da kalmiyor. Musteri bizden kac gunde, ne kadar bir teslimat istiyor. Musteri siparisi gectiginde biz ona ne zaman ne durumda karsilik vermeliyiz? Hammadde noktasindan uretime gecen zamani musteri kabul eder mi? Bu sorularin cavabina gore, yari mamule calisma, musteriyi erken algilayip siparise cevap suresini kisaltma da bir lojistik modelin sihirli noktalari arasindadir.
Yatirim noktasina da bir goz atalim. Lojistigin KOBI™ler icin onemini kucuk bir hesapla anlatalim. Hep bizim olsun, satin alalim denilen mantikla gidecek olur isek; ortalama olarak 1000 metrekare depo yapsak, raf sistemleri, forklift , barkod sistemi koysak, yaklasik olarak yatirim maliyeti 300.000 USD olarak karsimiza cikar. Aylik sabit maliyetlerimiz de, 5 personel ortalama ile calissaydik, 5000 USD/Ay yilda 60.000 USD genel gider, sigorta vb. gider kalemlerimiz olacak ve toplamda da yillik isletim maliyetimiz 80.000 USD olacakti.
Benim 300.00 USD™im olsaydi ben bu mali %10 karli iste senede 5-6 kere cevirseydim 180.000 USD ek kar ederdim. Peki depo ihtiyacim var idi onu nasil giderdim? Bir lojistik firmasinca yonetilmesi uzerine dis kaynak kullanmayi tercih ettim. Ayda bana 7.000 USD/Ay kira+ isletim uzerinden fatura kesiyor. Toplamda 84.000 USD giderim oluyor. Oncelikle duruma gore ek 14.000 $ (84.000-70.000) yillik fark bedel tutarinda bu gideri kârimdan (180.000 $) karsiliyorum. Yil sonu 166.000 $ ek kar ile kapatiyorum. Baska bir noktada ise isimde sezonsallik varsa, kapasiteme gore kira ve iscilik kesiyor, mesela bir dondurmaci veya bisikletci icin yazin yuksek kisin dusuk olmasi sabit maliyetlerin degiskene endekslenmesi, urun basina dusen depolama, yatirim, isletme genel gider, sigorta payini dusurmektedir.
“Ya envanter eksigim, hasarlarim, siparis hazirlama suresince neredeydi diye dusundugum urun aramalarim? Artik siparislerimi kurdugumuz bir program baglantisi ile otomatik olarak lojistik firmasinin deposuna iletiyorum, aninda hazirlanip sevk ediliyor. Onumuzdeki donemde buyumeyi planliyorum ayni sartlarda bir depo benim icin hazir bile. Paketleme, etiketleme gerekiyor, aninda lojistik firmasinin ekipleri yapiyor. Hatta bazi basit isleri (ambalajlama, kalite-kontrol, etiketleme) depo icerisinde yaptiriyorum. Satiscilarim stoklari internetten gorebiliyorlar.
Lojistik firma araclarimi benden satin aldi, soforlerimde orada calisiyor. Siparislerimi sehir disinda ayni gun, 600 km e kadar 1 gun, uzerini 2 gunde dagitiyor. Mallarimi sigortalatiyor, teslimatini da raporluyor, internet uzerinden izletebiliyor.
Bazi nakliyelerimi musterim odemek istiyor, lojistik partnerim onu da yapiyor.
Ozetle: Artik parami isime yatiriyorum" mantigini isletmemizi hakim kilmaktayiz. Malzeme aliminda, teknoloji iyilestirmede satis, pazarlama aginin genisletilmesinde problem yasanmadigi, finansman gucunun lojistik firmasinin yatirim kabiliyeti nedeni ile guclendirildigi bir yapidan bahsetmis olmaktayiz. Yeni sonuc olarak musterilerimiz mutlu!!
Bu bir hikaye mi? Hayir, tabi ki! Bir firmanin rekabet icin izledigi dis kaynak kullanimi yolunu sizlerle paylasmaya calistim.
Lojistik sadece nakliye, depolama degildir. Bir uzun sureli cozum ortakligidir. Bu surecte modelleme ve modellenen bir sistemin bir lojistik firmasi ile bulusturulmasi gerekmektedir. Bu modelleme noktasinda konu hakkinda uzmanlardan, danismanlardan fikir alinmali, konu dogru firmalarla bulusturulmali, hedefe ulasabilirlik acisindan takip edilmelidir.
Iyi calismalar dileklerimle...
Cafer SALCAN (Lojistik Yonetim Danismani)
-ALINTIDIR-