İnternet'te hangi sitelere girdiğinizin takip edilmesini, hangi verileri alıp gönderdiğinizin bilinmesini ve size bunlara göre belirlenen reklamların gönderilmesini ister miydiniz? Bu soruya çoğunuzun cevabının hayır olacağını tahmin ediyoruz. Ancak hayır cevabı veriyor olsanız bile, İnternet'te yaptığınız gezintiler takip ediliyor olabilir, hem de TTNET tarafından.
Alternatif Bilişim Derneği tarafından yapılan açıklama birçok TTNET abonesinin kafasını karıştırıp, endişelendirecek cinsten. Yukarıda anlattığımız yöntemle kullanıcıları takip edip, kişiye özel reklam gönderen Phorm adlı şirketin AB sınırları dahilinde faaliyetleri Avrupa Parlamentosu tarafından durdurulmuştu. Şirketin faaliyetlerine Türkiye'de devam ettiği iddia ediliyor. Yapılan açıklamaya göre, TTNET'in geçtiğimiz aylarda sunduğu Gezinti adlı hizmeti aslen Phorm tarafından sağlanıyor ve kişisel verilerinizi alıp sizin bir profilinizi oluşturuyor.
Alternatif Bilişim Derneği'nin açıklamasına göre, gezinti.com adlı siteye girip "İnternet hattı için Gezinti" seçeneğini açık hale getirdiğinizde site sizin girdiğiniz tüm siteleri, seyrettiğiniz videoları, beğendiğiniz reklamları ve bunun gibi İnternet'te yaptığınız her şey takip edip, kaydediyor. Daha sonra, bunlara bakılarak oluşturulan profilinize göre size içerik ve reklam sunuluyor. Gezinti.com'a girdiğinizde orada da size özel içeriklerin sunulacağı söyleniyor.
Hangi Siteye Girdiniz?
Ancak burada bir diğer konuya dikkat çekmek gerekiyor. Alternatif Bilişim Derneği'nin üzerinde önemle durduğu konu, elde edilen bu kişisel bilgilerin daha başka nerelerde kullanıldığının bilinmemesi. Yani sizin girdiğiniz tüm sitelerin neler olduğunun bilgisi başkasının eline geçmiş oluyor.
Gezinti.com ilk ortaya çıktığında birçok TTNET kullanıcısı, İnternet'e girer girmez bu siteye yönlendirildiklerinden şikayet etmişti. Hatta bazı iddialara göre site sizden izin almadan aktif hale geliyordu. Alternatif Bilişim Derneği'ni açıklaması da gözlerin tekrar Gezinti.com'a çevrilmesine neden oldu. TTNET de hemen konu hakkında resmi bir açıklama yaparak Gezinti.com ile ilgili iddialara cevap verdi.
TTNET'in Açıklaması
"Gezinti, Türkiyenin iletişim ve eğlence şirketi TTNET tarafından PT Reklam işbirliği ile kurulan, çevrimiçi ücretsiz bir hizmettir. Gezinti aracılığıyla kullanıcılara, ilgi odaklı içerik ve reklam sunulur. Bu hizmet, belirli siteler üzerinde oluşturulan özel alanlarda veya kullanıcıların ziyaret edeceği kişiye özel sayfalarda sunulmaktadır. Kullanıcıların Gezinti hizmetini alıp almayacakları tamamen onların tercihine bağlıdır. TTNET müşterileri, Gezintiyi kullanmaya kendilerine yapılan çevrimiçi daveti kabul edip onaylamaları halinde başlamakta ve diledikleri anda bu hizmetten faydalanmaya kolayca son verebilmektedirler. Gezinti hizmeti; kullanıcının kim olduğu ya da nereden internete bağlandığı kesinlikle bilinmeksizin bu hizmetten faydalanmak isteyen TTNET müşterilerini internette dolaşırken ilgilendikleri kategorilerdeki içerik ve/veya reklamlar ile buluşturmaktadır. Kullanıcı, herhangi bir tarayıcı üzerinden sayfa açmaya çalıştığında TTNET tarafından gönderilen davetiye sayfasına yönlendirilir; www.gezinti.com/davet sayfasında kullanıcı HEMEN ETKİNLEŞTİR veya İLGİLENMİYORUM şeklinde iki seçim butonu ve detaylı açıklama ile karşılaşır. Kullanıcı, HEMEN ETKİNLEŞTİR butonunu tıklayarak hizmetten faydalanmaya başlar. İLGİLENMİYORUM butonunu tıklarsa; onay vermeyerek bu hizmeti kabul etmemiş olur. Gezinti hizmeti ile kullanıcının analiz edilen verilerini kullanıcının kimliği ile ilişkilendirilebilecek bilgilerden (internet hattı bilgisi, ad-soyad, adres bilgisi vb) bağımsız hale getirilerek, anonimleştirilir (isimsizleştirilir). Kullanıcıya kişiselleştirilmiş içerik ve reklam hizmeti sağlanır. Hizmet, en yüksek gizlilik, güvenlik ve performans standartlarını sağlamak üzerine kuruludur. Gezinti, kullanıcının kimliğinin asla bilinmemesi adına, kullanıcıya tarayıcı çerezi olarak kaydedilen, kişi ile asla ilişkilendirilemeyecek rastgele oluşturulmuş 24 haneli bir numara tayin eder. Gezinti, onayın alındığı desteklenen tarayıcı ve bu tarayıcıya ilave olarak kullanıcı profili dahilindeki diğer desteklenen tarayıcılardan da kişiye özel internet deneyiminin kullanılabilmesi için aynı numara üzerinden flash çerez ataması yapar. Tarayıcı çerezindeki numara tamamen rastgele oluşturulmuştur (anonimdir.) Hiçbir şekilde kişi olarak kullanıcı ile ilişkilendirilemez, kimliği asla bilinmez, saklanmaz ya da kimseye açıklanmaz. Sayfa geçici özeti de dahil olmak üzere diğer veriler asla saklanmaz. Gezinti, kullanıcıya tayin edilen rastgele numarayı ve ziyaret edilen diğer web sitelerinin bilgilerini, reklam veren web siteleriyle paylaşmaz. Kullanıcı, Gezinti hizmetine verdiği onayı iptal ederse ve daha sonra Gezintiye tekrar katılırsa, eski rastgele numara ile ilişkilendirilemeyecek yeni bir rastgele numara atanır. e-posta yazışmaları veya benzer iletişim bilgileri profilleme adı altında kaydedilmez ve arşivlenmez. e-posta (SMTP), sohbet veya dosya paylaşımı gibi diğer internet trafiği türlerini hiçbir şekilde işleme almaz. Güvenlik kontrolüyle girilen şifreli internet siteleri (https) işleme alınmaz. Daha ayrıntılı bilgi için www.gezinti.com/sss adresini ziyaret edebilirsiniz. Phorm firması ve dünya genelindeki faaliyetleri ile ilgili sorularınızı kendileri yanıtlamaktan memnuniyet duyacaktır. Bilgilerinize sunarız."
Alternatif Bilişim Derneği
Alternatif Bilişim Derneği'nin Phorm ve Gezinti.com hakkında yaptığı açıklamaların tümünü ve bu sisteme karşı düzenlediği protesto hakkında bilgileri ise http://enphormasyon.org/ adresinde görebilirsiniz.