"Duyduğuma göre Vista'da…" diye başlayan cümleler çok kısa bir süre içinde yeni Vista efsanelerini yaratmaya başladı bile. Özellikle internette çokça dolanmaya başlayan soruları bulup sizler için derledik ve Vista hakkındaki gerçekleri sıraladık.
Efsane 1: Vista için yeni ve çok iyi bir PC gerek
Bunu pek çok yerde duymuşsunuzdur. Hiç şüphesiz bu duruma en çok sevinenler de bilgisayar parçası satan dükkanlar olmuştur. Ancak doğru değil. Vista'yı ortalama bir sisteme problem yaşamadan kurmanız mümkün. Hatta daha da ötesi, bilgisayarınız 3-5 yıl öncesi toplanmış kadar eskiyse bile, şeffaf pencereler gibi özellikler barındıran Aero Glass arayüzü tarzındaki bazı yeniliklerden feragat edip Vista'yı sisteminizde sorunsuz kullanabilirsiniz.
Aero için bilgisayarınızda en az 1 GB RAM ve destekleyen bir ekran kartı olması gerekiyor. Ancak geliştirilmiş güvenlik özellikleri, fonksiyonel arama, temel işlemler gibi sistemin düzgün çalışacağı bir ortamı sağlamanız mümkün.
Vista ekran kartı seçiyor mu?
Bu maddeyle bağlantılı bir diğer efsane de Aero'nun sadece PCI Express destekli ekran kartları tarafından çalıştırılabildiği yönünde. Bu da doğru değil. 256MB'lık standart bir AGP GeForce ile de Vista'yı çalıştırabilirsiniz.
Microsoft en çok Vista'daki güvenlik özellikleri üzerine çalıştığını her seferinde ifade ediyor. Ancak hiçbir işletim sistemi için tam anlamıyla güvenlidir diyemezsiniz. Vista'yı kurmuş olmak, antivirüs, güvenlik duvarı (firewall) veya reklam yazılımlarını engelleyen diğer üçüncü parti güvenlik programlarını kurmayacağınız anlamına gelmemeli.
İşletim sisteminin kodları yeniden yazıldığı için (ve tabii ki bu da bir insan ürünü olduğu için) eski sürümlerdeki açık ve eksikliklerin çoğu giderilmiş olacağı gibi, her zaman olası hatalar veya yeni eksiklerle de karşılaşabileceğinizi aklınızdan çıkarmayın.
Yeni yamalar çıkabilir
Aslına bakarsanız Microsoft ilk kritik güvenlik güncellemesini de bir yıl kadar önce Vista daha Beta aşamasındayken çıkarmıştı bile. Dolayısıyla önümüzdeki günlerde de güvenlik açıklarıyla ilgili güncelleme ve yamaların çıkması doğal bir süreç. Kayıtlı Vista kullanıcılarının bu paketler çıktığında internetten indirip sistemlerini yenilemeleri gerekiyor.
Bir önceki maddeye diğer taraftan bakıldığındaysa bazı kişilerin Vista için "O kadar da iyi değil, XP'deki Service Pack 2 bile daha güvenlidir" söylemleri de gerçeği yansıtmıyor.
Güvenlik paketleri ve güncellemelerle donatılmış bir XP elbette kutusundan çıkmış ilk halinden çok daha güvenli. Ancak Vista da boş değil ve önceki sürümlere nazaran pek çok güvenlik geliştirilmesiyle birlikte geliyor.
Neler yeni?
Daha önce de Chip Online sayfalarında içeriğine yer verdiğimiz Windows Firewall getirilen en önemli değişiklik.
Enterprise ve Ultimate sürümlerinde yer alan BitLocker sürücü şifreleme sistemi, Windows Service Hardening, ağ erişim korumaları, kullanıcı hesapları kontrolü ve sistem yöneticisinin kullanıcı hesapları üzerinde yapabildiği kısıtlamalar gibi pek çok yenilikten söz edilebilir.
Bir işletim sistemi hakkındaki ilk izlenimleriniz, tıpkı yeni birisiyle tanıştığınızda olduğu gibi görünümle alakalıdır. Vista'nın görünümü de çoğu kullanıcı için gerçekten etkileyici bir değişikliğe sahip. Şeffaf pencereler, üç boyutlu animasyonlar ve diğer görsel efektler size yeni ve alışması birkaç gün gerektiren bir görsellik sunuyor.
Kullanışlılık ön planda
Ancak Vista'daki değişiklikler sadece şirin bir arayüz oluşturulmasından çok daha öte. Daha önce bahsettiğimiz güvenlik özelliklerinin yanında, kullanışlılık ve ek özelliklere de yer veriliyor. Örneğin:
Arama yeteneği geliştirilmiş. Anlık arama özelliği sayesinde kelimeyi yazmaya başladığınızda ilgili doküman, program veya diğer nesneleri ve hatta çalışmakta olan uygulamaları Başlat menüsünden kolaylıkla bulabiliyorsunuz.
Daha önceki Windows'larda bulunmayan ve ek programlar kurmanızı gerektiren işlemler için yeni ve tümleşik programlar da mevcut. Bunların arasında Windows Calendar, Windows Contacts, Windows Mail gibi öne çıkan isimler ofis programları kurmanızı bir şart olmaktan çıkarıyor. Snipping Tool ekran görüntüsü almanızı kolaylaştırırken yeni oyunların hoş arayüzleriyle iyi vakit geçirebilirsiniz.
Eski sürümlerde de yer alan CD/DVD yazma işlemleri gibi pek çok işlemin geliştirilmiş özelliklere sahip yeni programları da Vista'da yer alıyor.
Windows Explorer penceresi daha etkin hale getirilmiş. Artık dosyaların içeriğini önizleme aracı sayesinde dosyayı açmaya gerek kalmadan görebiliyorsunuz.
Windows Explorer'da klasör değiştirmek gibi işlemler de adres satırındaki isimlerin tıklanabilir hale getirilmesiyle artık daha kolay.
Eskiden birkaç dosyayı seçmek için Ctrl tuşuna basmanız gerekiyordu. Artık işaretleme kutucukları sayesinde birden fazla seçim yapmanız oldukça basit.
Bir dosya ismi değiştirmek istediğinizde (uzantıları gizle seçeneği aktif değilse) eskiden dosya uzantısını da yazmak zorunda kalıyordunuz. Bu işkenceye de Vista ile son veriliyor ve sadece isim değiştirilebiliyor.
Bunlar ilk bakışta akla gelen ve kullanım kolaylığı sağlayan birkaç özellik. Vista'da bunlardan biraz daha fazlasıyla karşılaşacaksınız.
"Vista ile uyumluluk" ifadesi çoğu kullanıcıyı ürkütüyor. Programların veya donanımların Vista ile uyumsuz olduğu, yeni sürücüler veya Vista'ya uyumlu yeni sürümlerin çıkmasını beklemek gerektiği de yazılıp çizilenler arasında.
Gerçek şu ki, sadece XP'ye özel yazılmış olan programlar Vista'da çalışmayabilecek, bu doğru. Ancak bu programlar bazı aintivirüs yazılımları veya sistem araçları gibi, işletim sisteminin çekirdeğiyle işlem yapan yazılımlar. Çekirdek yeniden düzenlendiği için elbette bu programlar Vista'da çalışamayabilir. Ancak temel ve hatta yardımcı programlarda herhangi bir sorun olduğunu söyleyemeyiz.
Compatibility Mode
Bazı durumlarda programın .exe dosyasına sağ tıklayıp özelliklerindeki Compatibility Mode (uyumluluk modu) sayesinde programın hangi eski Windows sürümünde olduğu şekliyle çalışması gerektiğini işletim sisteminize söyleyebilirsiniz.
Her seferinde her program için de bunu yapmanıza gerek yok. Vista'da bu işe yardımcı olan Program Compatibility Assistant diye bir özellik daha bulunuyor. Bu sayede otomatik olarak hangi programın kullanılabilir olduğunu görebiliyorsunuz. Bu özelliğe de kontrol panelindeki Programs and Features yolundan ulaşabilirsiniz
NOT ARKADAŞLAR BEN VİSTA ULTİMATE KULLANIYORUM XP DE KULLANDIGIM BÜTÜN PROGRAMLAR VİSTA DA ÇALIŞTI VE BU KADAR KARARLI ÇALIŞAN BİR İŞLETİM SİSTEMİ GÖRMEDİM. HEM XP DELİK DEŞİK OLMUŞ HER AN ÇÖKER DİYE KORMAK TA YOK
Efsane 1: Vista için yeni ve çok iyi bir PC gerek
Bunu pek çok yerde duymuşsunuzdur. Hiç şüphesiz bu duruma en çok sevinenler de bilgisayar parçası satan dükkanlar olmuştur. Ancak doğru değil. Vista'yı ortalama bir sisteme problem yaşamadan kurmanız mümkün. Hatta daha da ötesi, bilgisayarınız 3-5 yıl öncesi toplanmış kadar eskiyse bile, şeffaf pencereler gibi özellikler barındıran Aero Glass arayüzü tarzındaki bazı yeniliklerden feragat edip Vista'yı sisteminizde sorunsuz kullanabilirsiniz.
Aero için bilgisayarınızda en az 1 GB RAM ve destekleyen bir ekran kartı olması gerekiyor. Ancak geliştirilmiş güvenlik özellikleri, fonksiyonel arama, temel işlemler gibi sistemin düzgün çalışacağı bir ortamı sağlamanız mümkün.
Vista ekran kartı seçiyor mu?
Bu maddeyle bağlantılı bir diğer efsane de Aero'nun sadece PCI Express destekli ekran kartları tarafından çalıştırılabildiği yönünde. Bu da doğru değil. 256MB'lık standart bir AGP GeForce ile de Vista'yı çalıştırabilirsiniz.
Microsoft en çok Vista'daki güvenlik özellikleri üzerine çalıştığını her seferinde ifade ediyor. Ancak hiçbir işletim sistemi için tam anlamıyla güvenlidir diyemezsiniz. Vista'yı kurmuş olmak, antivirüs, güvenlik duvarı (firewall) veya reklam yazılımlarını engelleyen diğer üçüncü parti güvenlik programlarını kurmayacağınız anlamına gelmemeli.
İşletim sisteminin kodları yeniden yazıldığı için (ve tabii ki bu da bir insan ürünü olduğu için) eski sürümlerdeki açık ve eksikliklerin çoğu giderilmiş olacağı gibi, her zaman olası hatalar veya yeni eksiklerle de karşılaşabileceğinizi aklınızdan çıkarmayın.
Yeni yamalar çıkabilir
Aslına bakarsanız Microsoft ilk kritik güvenlik güncellemesini de bir yıl kadar önce Vista daha Beta aşamasındayken çıkarmıştı bile. Dolayısıyla önümüzdeki günlerde de güvenlik açıklarıyla ilgili güncelleme ve yamaların çıkması doğal bir süreç. Kayıtlı Vista kullanıcılarının bu paketler çıktığında internetten indirip sistemlerini yenilemeleri gerekiyor.
Bir önceki maddeye diğer taraftan bakıldığındaysa bazı kişilerin Vista için "O kadar da iyi değil, XP'deki Service Pack 2 bile daha güvenlidir" söylemleri de gerçeği yansıtmıyor.
Güvenlik paketleri ve güncellemelerle donatılmış bir XP elbette kutusundan çıkmış ilk halinden çok daha güvenli. Ancak Vista da boş değil ve önceki sürümlere nazaran pek çok güvenlik geliştirilmesiyle birlikte geliyor.
Neler yeni?
Daha önce de Chip Online sayfalarında içeriğine yer verdiğimiz Windows Firewall getirilen en önemli değişiklik.
Enterprise ve Ultimate sürümlerinde yer alan BitLocker sürücü şifreleme sistemi, Windows Service Hardening, ağ erişim korumaları, kullanıcı hesapları kontrolü ve sistem yöneticisinin kullanıcı hesapları üzerinde yapabildiği kısıtlamalar gibi pek çok yenilikten söz edilebilir.
Bir işletim sistemi hakkındaki ilk izlenimleriniz, tıpkı yeni birisiyle tanıştığınızda olduğu gibi görünümle alakalıdır. Vista'nın görünümü de çoğu kullanıcı için gerçekten etkileyici bir değişikliğe sahip. Şeffaf pencereler, üç boyutlu animasyonlar ve diğer görsel efektler size yeni ve alışması birkaç gün gerektiren bir görsellik sunuyor.
Kullanışlılık ön planda
Ancak Vista'daki değişiklikler sadece şirin bir arayüz oluşturulmasından çok daha öte. Daha önce bahsettiğimiz güvenlik özelliklerinin yanında, kullanışlılık ve ek özelliklere de yer veriliyor. Örneğin:
Arama yeteneği geliştirilmiş. Anlık arama özelliği sayesinde kelimeyi yazmaya başladığınızda ilgili doküman, program veya diğer nesneleri ve hatta çalışmakta olan uygulamaları Başlat menüsünden kolaylıkla bulabiliyorsunuz.
Daha önceki Windows'larda bulunmayan ve ek programlar kurmanızı gerektiren işlemler için yeni ve tümleşik programlar da mevcut. Bunların arasında Windows Calendar, Windows Contacts, Windows Mail gibi öne çıkan isimler ofis programları kurmanızı bir şart olmaktan çıkarıyor. Snipping Tool ekran görüntüsü almanızı kolaylaştırırken yeni oyunların hoş arayüzleriyle iyi vakit geçirebilirsiniz.
Eski sürümlerde de yer alan CD/DVD yazma işlemleri gibi pek çok işlemin geliştirilmiş özelliklere sahip yeni programları da Vista'da yer alıyor.
Windows Explorer penceresi daha etkin hale getirilmiş. Artık dosyaların içeriğini önizleme aracı sayesinde dosyayı açmaya gerek kalmadan görebiliyorsunuz.
Windows Explorer'da klasör değiştirmek gibi işlemler de adres satırındaki isimlerin tıklanabilir hale getirilmesiyle artık daha kolay.
Eskiden birkaç dosyayı seçmek için Ctrl tuşuna basmanız gerekiyordu. Artık işaretleme kutucukları sayesinde birden fazla seçim yapmanız oldukça basit.
Bir dosya ismi değiştirmek istediğinizde (uzantıları gizle seçeneği aktif değilse) eskiden dosya uzantısını da yazmak zorunda kalıyordunuz. Bu işkenceye de Vista ile son veriliyor ve sadece isim değiştirilebiliyor.
Bunlar ilk bakışta akla gelen ve kullanım kolaylığı sağlayan birkaç özellik. Vista'da bunlardan biraz daha fazlasıyla karşılaşacaksınız.
"Vista ile uyumluluk" ifadesi çoğu kullanıcıyı ürkütüyor. Programların veya donanımların Vista ile uyumsuz olduğu, yeni sürücüler veya Vista'ya uyumlu yeni sürümlerin çıkmasını beklemek gerektiği de yazılıp çizilenler arasında.
Gerçek şu ki, sadece XP'ye özel yazılmış olan programlar Vista'da çalışmayabilecek, bu doğru. Ancak bu programlar bazı aintivirüs yazılımları veya sistem araçları gibi, işletim sisteminin çekirdeğiyle işlem yapan yazılımlar. Çekirdek yeniden düzenlendiği için elbette bu programlar Vista'da çalışamayabilir. Ancak temel ve hatta yardımcı programlarda herhangi bir sorun olduğunu söyleyemeyiz.
Compatibility Mode
Bazı durumlarda programın .exe dosyasına sağ tıklayıp özelliklerindeki Compatibility Mode (uyumluluk modu) sayesinde programın hangi eski Windows sürümünde olduğu şekliyle çalışması gerektiğini işletim sisteminize söyleyebilirsiniz.
Her seferinde her program için de bunu yapmanıza gerek yok. Vista'da bu işe yardımcı olan Program Compatibility Assistant diye bir özellik daha bulunuyor. Bu sayede otomatik olarak hangi programın kullanılabilir olduğunu görebiliyorsunuz. Bu özelliğe de kontrol panelindeki Programs and Features yolundan ulaşabilirsiniz
NOT ARKADAŞLAR BEN VİSTA ULTİMATE KULLANIYORUM XP DE KULLANDIGIM BÜTÜN PROGRAMLAR VİSTA DA ÇALIŞTI VE BU KADAR KARARLI ÇALIŞAN BİR İŞLETİM SİSTEMİ GÖRMEDİM. HEM XP DELİK DEŞİK OLMUŞ HER AN ÇÖKER DİYE KORMAK TA YOK
vista hala çok hızlı ve hiç virüs kapmadı.